Kwaliteit van cosmetische mondzorg

De zorgaanbieder geeft de cliënt op diens verzoek tijdig en zorgvuldig informatie over de zorg die wordt geboden en door wie die wordt verleend, zodat hij/zij op basis daarvan de geboden zorg met die van andere aanbieders kan vergelijken. Dit betekent het volgende.

1. De keuze-informatie moet duidelijkheid geven over de aard van de zorg, de kwaliteit ervan, de daarbij te gebruiken materialen en de toegankelijkheid (voor wie wel en voor wie niet). Voorts moet de informatie inzicht geven in de behandelresultaten, de ervaringen van cliënten, de wachttijden en de prijs.
2. In de keuze-informatie moet de officiële kwalificatie van de zorgverlener worden vermeld. De zorgverlener voert geen titel zonder daartoe bevoegd te zijn en gebruikt geen termen die de indruk wekken dat een andere specialisatie wordt bedoeld (artikel 4, Wet BIG).
3. De keuze-informatie moet voor cliënten goed vindbaar, begrijpelijk, inhoudelijk kloppend en betrouwbaar zijn.
4. Deze keuze-informatie mag niet misleidend zijn of in strijd met de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg).
5. De zorgaanbieder houdt zich bij het verstrekken van keuze-informatie aan de Nederlandse regels voor reclame voor cosmetische behandelingen. De regels waaraan een reclame voor cosmetische behandelingen moet voldoen staan in de ‘Code cosmetische behandelingen uitgevoerd door artsen (CCBA)’.
6. De zorgaanbieder geeft informatie over welke rechten voor de cliënt voortvloeien uit de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) en de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO).
7. De zorgaanbieder zorgt dat het annuleringsbeleid (niet nagekomen afspraken) bekend is bij de cliënt, en legt in het cliëntendossier schriftelijk vast dit te hebben gedaan. Indien er algemene voorwaarden beschikbaar zijn dan worden die ter hand gesteld voor dan wel bij het sluiten van de behandelingsovereenkomst. Zie voor meer informatie bijvoorbeeld de Algemene Consumentenvoorwaarden.
8. De zorgaanbieder wijst de cliënt op het feit dat voor het niet medisch noodzakelijke (cosmetische) deel van de behandeling er over het algemeen geen sprake is van vergoeding en dat voor de vergoeding van de eventueel medisch noodzakelijke voorbehandelingen er contact gezocht moet worden met de zorgverzekeraar.

Als een cliënt een cosmetische behandeling of ingreep overweegt, moet de zorgverlener in een gesprek met de cliënt onderzoeken welk probleem of wens de cliënt heeft en naar welke behandeling de voorkeur van de cliënt uitgaat. De zorgverlener moet vertellen hoe lang de herstelperiode van een behandeling is, hoe de nazorg eruitziet, wat de mogelijke risico’s en complicaties zijn en of er andere behandelingen mogelijk zijn. De zorgverlener geeft de cliënt voldoende bedenktijd om voor een behandeling te kiezen. Dit betekent het volgende:

1. De zorgverlener verstrekt volledige informatie aan een cliënt over een voorgenomen behandeling, de alternatieve behandelmogelijkheden en de risico’s, op een manier zodat de cliënt de informatie naar behoren kan begrijpen en beoordelen.
2. De mondelinge informatie aan de cliënt wordt ondersteund met schriftelijke informatie die de cliënt kan begrijpen.
3. De zorgverlener geeft beargumenteerd advies aan de cliënt op basis van voor- en nadelen.
4. De zorgverlener en de cliënt besluiten samen welke optie het beste past bij de cliënt en zijn/haar individuele situatie.
5. Toestemming van de cliënt voor een onderzoek of een behandeling is alleen geldig, als de cliënt vóór het geven van toestemming goed is geïnformeerd. Hiertoe informeert de zorgverlener de cliënt in ieder geval over de zaken die in de Checklist cosmetische mondzorgbehandeling zijn benoemd en indien geen behandeling wordt geboden, de aanleiding en reden daarvoor.
6. De zorgverlener leeft het beginsel van ‘informed consent’ na. De besproken informatie en de toestemming van de cliënt voor behandelingen worden daartoe vastgelegd in het patiëntendossier.
7. Voorafgaand aan de behandeling, krijgt de cliënt instructies over wat hij zelf moet doen, regelingen van de organisatie (waaronder de afhandeling klachten) en de bereikbaarheid. De informatieverstrekker gaat na of de cliënt de informatie heeft begrepen.
8. In geval van cosmetische mondzorg gaat het vrijwel altijd om zogenoemde laag-complex zorg. Dat wil zeggen, zorg bestaande uit kleine kortdurende ingrepen, waarbij geen of alleen lokale anesthesie nodig is en waarvan het algemene medisch risico laag is. Voor dergelijke zorg geldt in beginsel geen verplichte bedenktijd. De gevolgen van de cosmetische mondzorg, indien er gezond tandweefsel wordt weggeslepen, zijn echter levenslang. Een cliënt moet daarom bij een ingreep met blijvende gevolgen, de tijd krijgen om hier een weloverwogen besluit over te kunnen nemen. Voor een cosmetische mondzorg behandeling, waarbij gezond glazuur van meerdere tanden wordt opgeofferd, geldt daarom een verplichte bedenktijd van een week.

Hulpmiddel bij consulten voor cosmetische behandeling:
Checklist cosmetische behandeling voor cliënten (pdf)

De zorgaanbieder moet, conform de Wkkgz, zorgen voor systematische bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van zorg. Voor individuele zorgverleners is het van belang hun kennis en vaardigheden te verantwoorden om cliënten optimale cosmetische mondzorg te kunnen bieden. Dit betekent dat zij continu blijven leren en verbeteren. Van belang is dat leren en verbeteren gezamenlijk gebeurt. Niet alleen binnen de praktijk met de verschillende disciplines, maar ook met collega’s buiten de eigen praktijk en andere relevante partijen, met name ook cliënten. Dit kan op:

• Microniveau (binnen de praktijk)
  Voorbeelden van een lerende beweging op microniveau zijn gedeelde besluitvorming in de praktijk, waarbij de zorgverleners met elkaar mogelijke behandelopties bespreken of met cliënten in gesprek gaan over wensen, verwachtingen en behandeluitkomsten. Of door het bespreken binnen het behandelteam van feedback op basis van ervaringen van cliënten of observaties van collega’s.
• Mesoniveau (tussen praktijken)
  Op mesoniveau kan het gaan om het deel uitmaken van een lerend netwerk met andere praktijken, waarbij niet alleen goede ervaringen en resultaten worden besproken, maar ook complicaties en verbeterpunten. Leren en verbeteren op dit niveau kan ook tot uitdrukking komen door het met andere praktijken bespreken van kwaliteitsverslagen of door onderlinge uitwisselingen, audits en visitaties.
• Macroniveau (landelijk)
  Op macroniveau is het van belang dat afspraken en inzichten met betrekking tot leren en verbeteren toegankelijk zijn en dat daarvan afgeleide adviezen uitvoerbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan het ontwikkelen, onderhouden en beschikbaar stellen van protocollen en richtlijnen. Hier ligt een taak voor vertegenwoordigers van de (koepels van) professionele organisaties en patiëntvertegenwoordigers.

Lerende cultuur van groot belang

Bij leren en verbeteren wordt gebruik gemaakt van verschillende kennisbronnen. Dat betreft niet alleen van wetenschappelijke literatuur, registraties en audits, maar ook informatie over complicaties, calamiteitenonderzoeken en ervaringen van cliënten. Daarbij wordt niet alleen geleerd van wat fout is gegaan, maar ook van wat goed is gegaan. Verder is bij leren en verbeteren een lerende cultuur van groot belang, waarbij toetsbaarheid, bescheidenheid en nieuwsgierigheid belangrijke attitudes zijn.

Continu werken aan verbetering kwaliteit van zorg

Zorgverleners hebben de verantwoordelijkheid én krijgen het vertrouwen om continu samen te werken aan de verbetering van kwaliteit van zorg. Dat is een norm voor een goede praktijkvoering alsook voor professionele zorgverleners individueel en is niet vrijblijvend. Aan deze norm kan gevolg worden gegeven door het hanteren van een kwaliteitssysteem en het deel uitmaken van een lerend netwerk.

1. De zorgaanbieder heeft een passend en operationeel kwaliteitssysteem voor het bewaken, beheersen en verbeteren van de kwaliteit van zorg. Onderdeel daarvan is dat de zorgaanbieder zorgverleners in de gelegenheid stelt deel te nemen aan intercollegiaal overleg, visitaties en audits door instanties als de betreffende wetenschappelijke verenigingen, de KNMT, HKZ of ISO. Verbeterpunten die tijdens visitaties en eventuele audits zijn geconstateerd, worden meegenomen in een procedure voor continue verbetering.
2. De zorgverlener maakt deel uit van een lerend netwerk met zorgverleners van nog minstens twee andere zorgaanbieders voor cosmetische mondzorg. Bij de keuze voor netwerkpartners staan het leren en de praktische werkbaarheid centraal en minstens één keer per jaar vindt onderlinge uitwisseling plaats, bijvoorbeeld in de vorm van werkbezoeken, intervisie en/of een studiebijeenkomst. Bij de onderlinge uitwisseling gaat het vooral om inhoudelijke aspecten van zorgverlening en niet over de zakelijke aspecten daarvan.

De KNMT helpt je bij het bewaken, beheersen en verbeteren van kwaliteit. Laat je inspireren en bekijk of IQual, visitatie of certificatie iets voor je is. Ben je praktijkhouder? Dan kan je je aanmelden voor Praktijk in control. Daarmee check en optimaliseer je een jaar lang alle zaken rondom kwaliteit bij jou in de praktijk.