Een goede samenwerking tussen tandartsen en jeugdartsen kan veel opleveren. Jonge kinderen gaan vaak pas veel te laat voor het eerst naar de tandarts. Het is echter lastig voor mondzorgverleners om dit zelf te stimuleren, tenzij de ouders van het kind in de praktijk staan ingeschreven en ze hiermee het gesprek aan gaan.
De JGZ zit echter wel in een goede positie om dit te stimuleren, aangezien zij op de consultatiebureaus en de Centra voor Jeugd en Gezin veel jonge kinderen regelmatig te zien krijgen. Met onderstaande tools kun je de betreffende JGZ-instelling in jouw omgeving makkelijker vinden en eenvoudiger een samenwerking opzetten.
Aan de slag met actief doorverwijzen in 8 stappen
1. Bereid je voor met het team
Bespreek met je mondzorgteam de KIMO-richtlijn ‘Mondzorg voor Jeugdigen’ waarin staat dat ouders met kinderen al vanaf het doorbreken van het eerste tandje een mondzorgprofessional moeten zien. Wie heeft er affiniteit heeft met mondzorg voor heel kleine kinderen? Wie wil deze mondzorg wil verzorgen en opzetten in de praktijk? Bespreek of er misschien behoefte is aan scholing, bijvoorbeeld een cursus op het gebied van motiverende gespreksvoering.
2. Contact met het consultatiebureau
Benader het consultatiebureau en/of het Centrum voor Jeugd en Gezin in jouw buurt of vestigingsplaats. De praktijkkaart tandarts-jeugdarts kan je helpen het gesprek op gang te brengen.
De kaart biedt handvatten om op lokaal niveau eenvoudiger met elkaar het gesprek aan te gaan. Daarnaast geeft de kaart inzicht in elkaars werkwijze, richtlijnen, randvoorwaarden, etc. Zo leren tandartsen en jeugdartsen elkaar beter begrijpen en zien ze eenvoudiger op welke gebieden ze iets voor elkaar kunnen betekenen.
Praktijkkaart tandarts - jeugdarts (.pdf)
Contactgegevens van de jeugdgezondheidszorg vind je in de JGZ-zoeker helemaal onderaan deze pagina.
3. Contact met collega-praktijken in je vestigingsplaats
Breng de collega’s in je woonplaats op de hoogte van je plannen. Consultatiebureaus mogen niet slechts naar 1 praktijk verwijzen, zorg dus dat je zo mogelijk een lijstje van enkele praktijken kunt aandragen die meewerken c.q. praktijken die nog kinderen aannemen. Anderzijds, niet iedereen in de buurt hoeft mee te doen. De ene praktijk heeft immers meer ruimte voor nieuwe patiënten of affiniteit met het zien van heel jonge kinderen dan de andere.
4. Het consultatiebureau informeert bij de ouders
Is de samenwerking een feit? Dan vraagt de jeugdarts of jeugdverpleegkundige op het consultatiebureau aan ouders of deze al met hun kind bij de eigen tandarts zijn geweest. Is dat nog niet het geval, dan vraagt jeugdarts dat alsnog te doen. Hiervoor kun je de doorverwijskaart gebruiken.
5. Het consultatiebureau leidt toe naar de mondzorgpraktijk(en)
Heeft de ouder geen eigen tandarts? Of kan die het kind nog niet zien bij het doorbreken van de eerste tand? Dan vraagt de jeugdarts de ouder om met het kind naar een praktijk te gaan waarmee een samenwerking is opgezet. De jeugdarts kan ook vragen of de mondzorgpraktijk contact met de ouder mag opnemen. Hiervoor kun je de doorverwijskaart gebruiken.
Tip: Vergeet niet om balieassistenten te informeren over de richtlijnen waarin staat dat kinderen vanaf het doorbreken van het eerste element gezien moeten worden door een mondzorgprofessional. Dit voorkomt dat tegen ouders wordt gezegd dat ze pas met hun kind vanaf 2 jaar hoeven te komen.
6. Het consultatiebureau checkt
Bij een volgend bezoek aan het consultatiebureau vraagt de jeugdarts of de jeugdverpleegkundige of de ouder al met het kind bij je is geweest. Dit gebeurt net zolang tot de ouder hieraan gehoor heeft gegeven.
7. De mondzorgpraktijk neemt het stokje over
Is het gelukt het jonge kind te zien? Dan is het aan de praktijk, de ouders en het kind om samen tot een blijvend succesvolle behandelrelatie te komen. Geef na het eerste consult het tipskaartje mee om de ouders te helpen herinneren aan de gegeven adviezen.
Tip: denk bij de eerste controle niet te groots. Het gaat bij heel jonge kinderen met name om het begeleiden van de ouder richting gezonde mondgewoonten. Vooral met betrekking tot (klachten bij) doorkomende tandjes, het aantal voedingsmomenten, nachtflessen en het opstarten van dagelijks poetsen leven bij veel jonge ouders vragen.
8. Samen evalueren
Evalueer na een tijdje met de andere betrokken partijen, zowel de mondzorgpraktijken als de instelling(en) voor jeugdgezondheidszorg hoe de samenwerking bevalt. Wissel kennis en ervaringen uit. En vergeet vooral niet om samen successen te vieren als het goed gaat!
Handige hulpmiddelen
We hebben 2 handige hulpmiddelen om het actief doorverwijzen van het consultatiebureau of het centrum voor jeugd en gezin te ondersteunen:
Doorverwijskaart
Voor de JGZ: ansichtkaart om mee te geven bij doorverwijzing (versie om zelf dubbelzijdig op A4-formaat te kopiëren; versie om op A6-formaat te laten drukken).
Op de doorverwijskaart kun je ouders op een mondzorgpraktijk in de buurt wijzen om een afspraak te maken na de doorbraak van het eerste tandje van hun kind.
Tipskaartje
Voor de mondzorg: visitekaartje met 7 tips voor een gezonde kindermond om ouders mee te geven (versie om zelf dubbelzijdig op A4-formaat te kopiëren; versie om op visitekaartje-/A8-formaat te laten drukken).
De tipskaart zorgt ervoor dat de ouders de tips uit het consult nog eens na kunnen lezen en zo makkelijker onthouden. Reik het kaartje na de controle uit en geef als tip om hem op een handige plek te bewaren, bijvoorbeeld bij de spiegel in de badkamer of bij de familieplanner.
Toolboxen GigaGaaf-to-go!
JGZ-zoekmachine tool
Met onderstaande JGZ-zoekmachine tool kun je eenvoudig vinden welke JGZ-instelling gekoppeld is aan de postcode van jouw praktijk of van je patiënt in kwestie. Vul simpelweg de 4 cijfers van de postcode in en ontdek met welke organisatie je contact op moet nemen als je een samenwerking met een jeugdarts in gang wil zetten of contact op wil nemen. Let op: je komt niet direct in contact met het consultatiebureau. Maar de JGZ-instelling waarmee je belt kan je wel contactgegevens geven van het consultatiebureau in jouw buurt; vraag daar dus naar.
Tandartspraktijk vinden
Werk je in de jeugdgezondheidszorg en zoek je juist een mondzorgpraktijk bij jou in de buurt? Gebruik dan de Praktijkzoeker op Allesoverhetgebit.nl. Je kunt je eventueel ook wenden tot de KNMT; wij proberen je dan in contact te brengen met een lokale tandarts(enkring).