Praktijkhouders ondersteunen in hun rol als werkgever: alternatieven voor de Arbeidsvoorwaardenregeling
Signalen uit het veld
Sinds de intrekking van de AVR hebben praktijkhouders het Handboek Arbeidsvoorwaarden en enkele modelarbeidsovereenkomsten tot hun beschikking. Ondanks deze alternatieven blijven veel tandarts-werkgevers nog steeds de vervallen AVR toepassen op individuele arbeidsovereenkomsten, vaak gedreven door de uitdagingen van de huidige arbeidsmarkt.
Tegelijkertijd ontvangen we signalen over het ontbreken van transparante en uniforme arbeidsvoorwaarden in de mondzorg met als gevolg een afnemende instroom van studenten aan de mbo-opleiding tandartsassistent. De erkenning voor de branche RI&E en de verplichte pensioenregeling voor assistenten komen ook onder druk te staan door het ontbreken van een collectief arbeidsvoorwaardenpakket.
Alternatieven voor de AVR
In reactie op deze signalen heeft de arbeidsvoorwaardencommissie onderzocht hoe we de AVR kunnen vervangen. Ze hebben gekeken naar het Handboek Arbeidsvoorwaarden, een (jaarlijkse) benchmark op de loonontwikkeling en de mogelijkheid van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). De mogelijkheden zijn zorgvuldig geëvalueerd en getoetst aan vooraf opgestelde toetsingscriteria.
Toetsingscriteria
De alternatieven zijn geëvalueerd en getoetst aan de volgende criteria:
- geen aanzienlijk hogere kosten voor de praktijkhouder;
- flexibel en aanpasbaar aan de praktijksituatie;
- gedragen door zowel praktijkhouders als medewerkers;
- ondersteuning bij het creëren van optimale arbeidsverhoudingen;
- minimalisatie van administratieve handelingen;
- regelmatige automatische actualisatie op basis van sectorbelangen;
- minimalisatie van onderhandelingen met individuele medewerkers;
- passende motivatie en beloning voor medewerkers;
- eenvoudige en duidelijke communicatie van de inhoud en wijzigingen.
De onderzochte mogelijkheden
Handboek Arbeidsvoorwaarden
Het huidige Handboek Arbeidsvoorwaarden biedt praktijkhouders vrijheid bij het vaststellen van arbeidsvoorwaarden, maar stuit op beperkingen vanwege juridische complexiteit en het ontbreken van salarisafspraken voor alle medewerkers. De commissie concludeert dat het Handboek Arbeidsvoorwaarden niet voldoet aan de gestelde criteria en daarom niet het meest geschikte instrument is voor praktijkhouders.
Benchmark
De commissie heeft ook gekeken naar de mogelijkheid van een regelmatige benchmark op zowel de loonontwikkeling als op secundaire arbeidsvoorwaarden. Dit alternatief is complexer vanwege juridische beperkingen binnen het mededingingsrecht. Als we een benchmarkonderzoek aan de gestelde criteria toetsen, blijkt het waardevolle informatie te verschaffen. Alleen dient de praktijkhouder in dit geval zelf de resultaten af te wegen en al dan niet te implementeren in de individuele arbeidsovereenkomst. Daarom beschouwt de commissie een benchmark niet als een volwaardig alternatief.
Collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
Het onderzoek omvatte ook de mogelijkheid van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Als we kijken naar de toetsingscriteria, dan valt een cao binnen de mogelijkheden. De commissie benadrukt daarbij dat een cao aan de volgende uitgangspunten moet voldoen:
- aansluiten bij het businessmodel van de tandheelkundige praktijk;
- ondersteuning bieden bij belangrijke ontwikkelingen binnen de tandheelkundige praktijk;
- rekening houden met de unieke kenmerken van onze sector ten opzichte van verwante sectoren, inclusief het vaststellen van de juiste benchmark voor arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaardenontwikkeling;
- de belangrijkste uitdagingen aanpakken op het gebied van arbeidsvoorwaarden, waaronder het vinden van de juiste balans tussen primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden in relatie tot alle andere aspecten van het werken in een tandheelkundige praktijk.
Aanbeveling van de commissie
Uit de evaluatie van de 3 onderzochte alternatieven blijkt dat een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) mogelijk kan bijdragen aan het aanpakken van de uitdagingen binnen de mondzorg. De commissie adviseert het bestuur om dit nader te onderzoeken, rekening houdend met de toetsingscriteria en de uitgangspunten. Daarnaast wordt geadviseerd om tandarts-werkgevers, medewerkers en diverse ketens bij dit proces te betrekken om samen tot een evenwichtig arbeidsvoorwaardenbeleid te komen.
Goedkeuring KNMT-bestuur
Het KNMT-bestuur heeft onlangs de aanbevelingen van de arbeidsvoorwaardencommissie besproken en goedgekeurd. De commissie heeft nu de mogelijkheid om samen met het KNMT-bureau verdere stappen te zetten in de verkenning van een toekomstig arbeidsvoorwaardenbeleid. De volgende stap is het betrekken van belanghebbenden, waaronder tandarts-werkgevers, medewerkers en diverse ketens.
Webinar en bijeenkomst assisterenden
Om leden te informeren over de stand van zaken organiseerden we het webinar 'Alternatieven voor de arbeidsvoorwaardenregeling'.
Daarnaast was er op een bijeenkomst speciaal voor assistenten en ander ondersteunend personeel.
