Doorbraak: openbare jaarverantwoording vereenvoudigd voor kleine zorgaanbieders

Wat houden de amendementen in?

De eerste wetswijziging maakt het mogelijk om afzonderlijke regels voor zogenaamde 'micro-zorgaanbieders' te stellen. Hiermee kan de jaarverantwoordingsplicht voor deze groep worden teruggebracht tot maximaal 3 vragen: naar identiteit, aantal zorgverleners en aantal cliënten. Dit in plaats van een hele vragenlijst, zoals nu het geval is. 

Ook wordt voor micro-zorgaanbieders mogelijk gemaakt dat de jaarverantwoording (gedeeltelijk) niet openbaar hoeft te worden gemaakt.

Vergunning aanvragen voor alle nieuwe zorginstellingen

Het tweede amendement regelt dat nieuwe zorginstellingen, ook instellingen met 10 of minder zorgverleners, een vergunning moeten aanvragen. Dat geldt niet voor bestaande zorginstellingen die zorg verlenen met 10 of minder zorgverleners. Zij krijgen met dit amendement automatisch (van rechtswege) een vergunning en hoeven geen nieuwe vergunning aan te vragen. 

Als ELC stellen we dat het belangrijk is en blijven we er kritisch op toezien dat bij een wijziging in de rechtsvorm van een bestaande aanbieder, deze niet wordt gezien als ‘volledig nieuw’, zodat er niet opnieuw een vergunningsaanvraag hoeft te worden ingediend. Hierover zijn we in overleg.

Julian Bushoff (Tweede Kamerlid voor Groenlinks/PvdA), initiatiefnemer van beide amendementen: “Met deze wetswijzigingen wordt de balans gevonden tussen enerzijds de wens van het veld én de Tweede Kamer om de bureaucratie of administratieve last in de zorg te verminderen en anderzijds een proportionele vorm van verantwoording en toezicht behouden. Ik ben erg blij dat de Kamer onze voorstellen heeft gesteund. Een belangrijke stap op weg naar meer vertrouwen voor zorgmedewerkers en een proportionele verantwoording."

Wetswijzigingen zijn voor velen een verlichting van administratieve lasten

De ELC is verheugd dat beide wetswijzigingen zijn aangenomen door de Tweede Kamer. De verwachting is dat de voorgestelde wetswijzigingen voor een substantieel deel van de achterban een behoorlijke verlichting van administratieve lasten betekenen. Loubna Boufrach, coördinator van de ELC: “We hebben altijd gepleit voor een algehele uitzondering van de eerstelijnszorg. Dit bleek echter niet haalbaar, vanwege de wettelijke taak van de NZa. Die stelt deze informatie nodig te hebben. Daarom zijn we samen met het ministerie van VWS en de politiek verder gaan kijken naar een zo minimalistische variant. Ik denk dat we daar goed in zijn geslaagd en dat dit lichte regime voor een naar verwachting substantieel deel van onze achterban een grote verlichting betekent. Natuurlijk hadden we graag gezien dat de verantwoording voor alle eerstelijnszorgaanbieders beperkt blijft tot 3 vragen. Daarvoor zullen we aandacht blijven vragen bij politiek en stakeholders.“

Er loopt nog onderzoek naar verplichting aanstellen intern toezicht

De Wtza-verplichting intern toezicht in te richten voor praktijken met meer dan 25 zorgmedewerkers valt niet onder deze wetswijzigingen. De minister laat op dit moment een verkenning uitvoeren naar een mogelijke verhoging van de getalsgrens. Als ELC zijn we hierbij betrokken. Onze inzet blijft hierbij een verhoging van de getalsgrens naar 50 medewerkers, in lijn met de Wet op de ondernemingsraden (WOR) en de Governance Code Zorg 2022. De uitkomst van de verkenning wordt naar verwachting voor de zomer gepubliceerd.

Update juni 2024: Het ministerie van VWS heeft inmiddels aangegeven de getalsgrens voor het aanstellen van intern toezicht te gaan verhogen van 25 naar 50 zorgverleners. Vermoedelijk gaat deze aanpassing in per 1 juli 2025.

Beoogde ingangsdatum is 1 januari 2025 

Demissionair minister Helder (VWS) heeft tijdens het Kamerdebat over beide amendementen aangegeven dat zij zo snel mogelijk een internetconsultatie zal opstarten. Ook heeft zij aangegeven de ELC te betrekken bij de uitwerking van de wetswijziging in de Regeling openbare jaarverantwoording WMG. Ze hoopt dat de nieuwe regelgeving in kan gaan per 1 januari 2025 (boekjaar 2024). Deze datum is gelijk aan het einde van de zogenaamde 'pauzeknop' die de minister heeft ingedrukt voor de jaarverantwoording, waardoor zorgaanbieders die al bestonden vóór invoering van de Wtza op 1 januari 2022 vrijgesteld zijn voor de jaarverantwoording voor de boekjaren 2022 en 2023. Voor het boekjaar 2024 kunnen micro-zorgaanbieders zich conform de nieuwe regels verantwoorden, onder voorwaarde dat de Eerste Kamer akkoord gaat met beide amendementen.

We zien deze wetswijziging als een start van een beweging van een verdere lastenverlichting voor eerstelijnszorgaanbieders. 

Loubna Boufrach: “Als ELC zien we deze wetswijziging als een start van een beweging van een verdere lastenverlichting voor eerstelijnszorgaanbieders. We zullen dan ook aandacht blijven vragen voor de gevolgen van de stapeling van administratieve lasten in de praktijk als gevolg van nieuwe wetten en regels die raken aan het praktijkhouderschap. Zoals de verplichting tot het inrichten van intern toezicht, maar ook de verplichtingen die voortkomen uit een wet als de Wet Integere Bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders (Wibz). Er valt nog genoeg te doen.”