facebook

Informatie verstrekken aan de patiënt, hoe zit het daarmee?

Evert Berkel
4 minuten
patient
Of behandelingen onder zijn verzekering vallen en op welke vergoedingen een patiënt precies recht heeft, is lang niet altijd gemakkelijk vast te stellen. Wat mogen patiënten hierin verwachten van hun tandarts, en wat niet?

Het is een mooie dag, je staat aan de stoel en krijgt van de balie een verontrustend telefoontje door. Een van je patiënten die je pas nog hebt behandeld, heeft een klacht. De behandeling zelf verliep prima, dus ben je enigszins verrast. Wat is het probleem dan wel? Het blijkt dat de patiënt de kosten niet vergoed heeft gekregen van zijn zorgverzekeraar, terwijl hij dat wel had verwacht. En, redeneert de patiënt, jij had hem daarvoor moeten waarschuwen en hem erover moeten informeren. Dus vraag je je af: hoe zit dat, en wat voor jou de gevolgen zijn?

Het komt in de mondzorg geregeld voor dat zorg niet door de zorgverzekeraar wordt vergoed. Het grootste deel van de zorg wordt zonder aanvullende verzekering zelfs helemaal niet vergoed.

Als de mondzorg wél basiszorg is, geldt in de nodige gevallen ook nog dat de patiënt een eigen bijdrage moet betalen, zoals voor prothetiek. Daarnaast is het tekenen van overeenkomsten met zorgverzekeraars in de mondzorg geen gemeengoed.

In de praktijk hangt er daarom veel vanaf of een patiënt aanvullend verzekerd is en wat in de polisvoorwaarden staat. Waar een verzekerde patiënt recht op heeft en wat de zorgverzekeraar moet vergoeden, is lang niet altijd gemakkelijk vast te stellen. Hoe moeten tandartsen hiermee omgaan?

Regeling Transparantie Zorgaanbieders

De NZa-regeling Transparantie Zorgaanbieders geldt al vanaf 2014, en is in 2020 door de NZa aangepast en aangescherpt. Deze regeling is niet specifiek voor de mondzorg geschreven maar richt zich op alle zorgaanbieders. Sinds 2020 ligt de nadruk meer op 'informed consent': de zorgaanbieder moet de informatie verstrekken die de patiënt nodig heeft om een weloverwogen keuze te maken voor en over de behandeling.

Welke gegevens moeten verstrekt worden?

In artikel 4 van de Regeling Transparantie staat dat de door de zorgaanbieder te verstrekken informatie onder meer ziet op informatie over:

  • de te leveren prestaties;
  • de voor de patiënt van belang zijnde tarieven;
  • of de te leveren prestaties Zvw- of Wlz-verzekerde zorg betreffen;
  • eventuele ‘eigen betalingen’ en
  • datgene dat voor de patiënt van belang is om een weloverwogen keuze te maken om zorg te vergelijken en te ontvangen.

Patiënten die een behandeling van meer dan 250 euro ondergaan bij de tandarts of orthodontist hebben recht op een prijsopgave vooraf. Aan welke regels moet de offerte precies voldoen?

Wanneer moet deze informatie verstrekt worden?

In artikel 5 van de Regeling Transparantie is geregeld dat deze informatie tijdig moet worden verstrekt en vergelijkbaar moet zijn. Dat is niet heel concreet. Tijdig betekent in ieder geval voorafgaand aan de behandeling, anders kan de patiënt immers geen keuze maken. Maar ook gedurende de behandeling moet deze informatie verstrekt worden, bijvoorbeeld als de kosten van de behandeling hoger zullen uitvallen dan van te voren begroot. Daarnaast moet de informatie op zodanige wijze verstrekt worden dat de patiënt het aanbod kan vergelijken met dat van andere aanbieders.

Niet eindeloos uitzoeken

Betekent dit dan dat je, om de genoemde klacht van de patiënt te voorkomen, tot in detail had moeten uitzoeken of zijn zorgverzekeraar de kosten zou vergoeden? Nee. Een dergelijke informatieplicht zou betekenen dat je eindeloos uitzoekwerk had moeten verrichten en dat kan niet van je worden gevraagd.

Maar het betekent ook niet dat je had kunnen volstaan met het enkele antwoord ‘vraag het je verzekeraar’. Een zekere basiskennis omtrent vergoedingen mag wel van je worden verwacht. Als bepaalde mondzorg bijvoorbeeld duidelijk niet onder de dekking van de basisverzekering valt, kan van tandartsen verlangd worden dat ze dat aangeven. Daarnaast moeten ze het ook zeggen als niet duidelijk is of de zorg door de zorgverzekeraar zal worden vergoed,

Of jij je zorgen moet maken om de klacht van je patiënt hangt af wat je voorafgaand aan de behandeling hebt gezegd. Als je duidelijk hebt gecommuniceerd dat de behandeling mogelijk niet door de verzekeraar wordt vergoed, en dat de patiënt bij zijn verzekeraar moet nagaan of deze de behandeling wel of niet zal vergoeden, heb je niet veel te vrezen. Als je echter ten onrechte hebt gesuggereerd dat de behandeling wel zal worden vergoed, omdat je daarvan bent uitgegaan, dan is niet zeker of je de kosten van die behandeling wel bij je patiënt in rekening had kunnen brengen.

In veruit de meeste gevallen zullen tandartsen op een correcte wijze informeren, zeker bij duurdere of langdurige trajecten. In ieder geval is aan te bevelen goed vast te leggen wat er besproken is, zodat later geen discussie kan ontstaan. Een goed geïnformeerde patiënt is immers in veel gevallen – zeker als het om de financiën gaat – een tevreden patiënt.

Een recente uitspraak

Een uitspraak van begin 2021 laat zien dat het niet volledig informeren van de patiënt niet altijd zonder gevolgen is. In de betreffende casus had een ziekenhuis een patiënt volgens de rechter niet tijdig en zorgvuldig geïnformeerd, en daarmee gehandeld in strijd met de NZa-regeling Transparantie. Het gevolg: de zorgaanbieder kon de kosten van de behandeling niet op de patiënt verhalen en bleef met lege handen achter.

Dit artikel verscheen eerder in NT/Dentz 02 van april 2021