Vraag
Met een nieuwe patiënt met een slecht gebit sprak ik af – omdat ze het financieel niet breed had – eerst drie kiezen te extraheren, en tijdens een volgende afspraak een aantal caviteiten te behandelen. Nadat de nota voor de extracties was verstuurd bleek de patiënt tussen de intake en de eerste behandelafspraak onder financieel bewind te zijn gekomen. De bewindvoerder weigert nu de nota te voldoen onder het mom dat ik heb verzuimd ook tijdens de behandelafspraak de patiënt naar diens financiële situatie te vragen. Staat de bewindvoerder in zijn recht? Want zo ja, dan overweeg ik mijn praktijk voor potentieel armlastige patiënten te sluiten.
Antwoord
Om met dat laatste te beginnen, dat zou niet verstandig zijn. Immers, een praktijk neemt nog patiënten aan, of neemt helemaal geen patiënten meer aan. De praktijk sluiten voor een bepaalde patiëntengroep is op basis van het verbod op discriminatie uitdrukkelijk niet toegestaan.
Beschermingsbewind
Artikel 1:439 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt voorts dat, indien een rechtshandeling ongeldig is omdat zij ondanks het bewind werd verricht door of gericht tot de rechthebbende, deze ongeldigheid slechts aan de wederpartij kan worden tegengeworpen, als de rechthebbende het bewind kende of had behoren te kennen. Of in lekentaal, een bewindvoerder kan zich alleen op dit artikel beroepen als de tandarts het bewind kende of had behoren te kennen. Het speelt daarbij een rol of het beschermingsbewind gepubliceerd is of niet, en de feitelijke omstandigheden doen dat ook. Bijvoorbeeld of de tandarts te goeder trouw handelde. Als de tandarts vindt dat hij, ondanks de inschrijving, het bewind niet kende of had behoren te kennen, is het aan hém om dat te bewijzen.
Informatieplicht
Wat in deze zaak ook meespeelt, is dat de patiënt op grond van de WGBO een informatie- en medewerkingsplicht heeft. Dat houdt in dat de patiënt de tandarts zo goed en volledig mogelijk moet informeren en daarbij medewerking verleent die nodig is voor een goede zorgverlening. Het zou hier op de weg van patiënt gelegen hebben om de tandarts op de hoogte te stellen van de veranderde (financiële) situatie.
Verhalen van de schuld
Of de tandarts de nota voor de uitgevoerde behandeling op de patiënt kan verhalen, is afhankelijk van het antwoord op de vraag of de tandarts het bewind kende of behoorde te kennen.
- Was de tandarts op de hoogte van het bewind of behoorde hij dit te kennen?
Dan heeft hij niet zozeer de medewerking van de bewindvoerder nodig om de behandeling uit te voeren, maar wél voor de vergoeding daarvan. Dit staat in art. 1:438 BW. Dit kan bijvoorbeeld door, vanzelfsprekend met toestemming van de patiënt, de bewindvoerder de verschillende behandelopties en per optie de kosten voor te leggen en af te stemmen hoe hij hiervoor wordt vergoed. - Was de tandarts niet op de hoogte van het bewind en behoorde hij dit ook niet te kennen?
Dan is de tandarts geheel te goeder trouw en kan de bewindvoerder géén beroep doen op artikel 1:438 en 1:440 BW.
Op grond van zijn zorgplicht is een tandarts overigens verplicht bij spoed hulp te verlenen, ook wanneer een patiënt aangeeft onder bewind te staan. Belangrijk bij spoedklachten is dat de tandarts altijd probeert contact op te nemen met de bewindvoerder om de
mogelijkheden te bespreken. Wanneer dit niet kan, dan is het aan de tandarts alle mogelijkheden in overweging te nemen en op grond van de professionele standaard te beoordelen of uitstel wel of niet mogelijk is.
Taak bewindvoerder
De bewindvoerder mag schulden niet op zijn beloop laten waardoor de rekening uiteindelijk hoger wordt door bijvoorbeeld incasso- en executiekosten. Een bewindvoerder dient zich als ‘goed bewindvoerder’ te gedragen. Dit is wettelijk vastgelegd in art. 1:444 BW. Een betalingsregeling kan een goed middel zijn om de inkomsten en uitgaven van een cliënt in evenwicht te brengen en te houden.
Tip!
Vraag de patiënt onder bewind toestemming om contact op te nemen met de bewindvoerder. Dan kan je met hem of haar de (financiële) mogelijkheden bespreken en voorkom je onaangename verassingen achteraf.
Wat als de patiënt de rekening niet kan betalen?
Naast patiënten die onder bewind staan, zijn er ook patiënten die om andere redenen de tandartsrekening niet kunnen betalen. Gemeenten hebben in het kader van het sociaal domein en armoedebeleid diverse regelingen voor mensen met een laag inkomen. Dit wordt ook wel bijzondere bijstand, minimaregelingen of regelingen voor meedoen genoemd. Dat kan bij de gemeente worden aangevraagd of bijvoorbeeld bij een sociaal wijkteam. Een eerste stap is dan ook altijd dat er contact wordt opgenomen met de gemeente waarin de patiënt woont.
Veel gemeenten werken ook samen met diverse stichtingen zoals SUN Nederland voor noodfondsen of hebben hun eigen noodfonds of maatwerkbudget. Tandartsen kunnen dus het beste hun patiënten in eerste instantie verwijzen naar diens gemeente. Sommige gemeenten koppelen ook hun wijkteammedewerker aan de lokale tandarts en huisarts in die buurt, zodat men elkaar makkelijker weet te vinden en patiënten eventueel kunnen verwijzen.
Meer informatie over hulpverleningsinstanties en noodfondsen voor mondzorgkosten
Een aangepaste versie van dit artikel verscheen eerder in NT/Dentz.