RIVM: Mondgezondheid arm en rijk verschilt behoorlijk

Evert Berkel
3 minuten
Image
In de stoel bij de tandarts
73% van de volwassenen van 18 tot 65 jaar in Nederland ervaren hun mondgezondheid in 2023 als 'goed' of 'zeer goed'. Maar mensen in de laagste sociaaleconomische groep ervaren hun mondgezondheid minder vaak als 'goed’ tot 'zeer goed' (66%) dan mensen in de hoogste sociaaleconomische groep (80%). Dat blijkt uit de eerste rapportage van de Monitor Mondgezondheid van het RIVM. KNMT-bestuurslid Ellemieke Hin onderschrijft het belang van het RIVM-onderzoek: "De uitkomsten ervan onderstrepen de noodzaak om ons extra te blijven inspannen voor mensen uit lagere sociaaleconomische groepen." 

Verschillen tussen groepen mensen

Met de Monitor Mondgezondheid brengt het RIVM voor het eerst verschillen tussen sociaaleconomische groepen over de mondgezondheid in kaart. Over het algemeen ervaart bijna driekwart van de volwassenen) zijn mondgezondheid in 2023 als 'goed' of 'zeer goed'. Onder 65-plussers is dit 66%. Ook mensen uit lagere sociaaleconomische groepen blijken – met eveneens 66%– veel minder goed te scoren. 

Minder contact met de tandarts

Naast dat zij hun mondgezondheid als minder goed ervaren, heeft een kleiner aandeel uit deze laatste groep jaarlijks contact met de tandarts of mondhygiënist. Zo geeft 71% van mensen in de groep met de laagste sociaaleconomische score aan dat zij in het afgelopen jaar contact hadden, bij mensen uit de groep met de hoogste score is dat 91%. 

Vaker een kunstgebit

Verder geven mensen uit een lagere sociaal economische groep vaker aan een geheel of gedeeltelijk kunstgebit te hebben. Ook hebben zij minder vaak 20 of meer echte tanden of kiezen. 

Bezoek tandarts stabiel

De cijfers laten verder zien het percentage volwassenen en jeugd dat de tandarts bezoekt de afgelopen jaren stabiel is tussen de 80 en 85%. Het aantal 65-plussers dat de tandarts bezoekt stijgt wel. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de 65-plussers van nu langer hun eigen tanden en kiezen houden en dus tot op latere leeftijd een reden hebben om de tandarts bezoeken.

Het [is] uitermate belangrijk [...] om regelmatig inzicht te hebben in de staat van de mondgezondheid in Nederland om te kunnen doen wat nodig is.

Regelmatig inzicht is belangrijk

Ellemieke Hin vindt het goed dat er weer dergelijk onderzoek gedaan wordt naar de mondgezondheid van de mensen in Nederland. “Het laatste vergelijkbare onderzoek stamt alweer uit 2018. Dit was het Signalement Mondzorg dat TNO in opdracht van Zorginstituut Nederland samenstelde. 6 jaar geleden dus, terwijl het uitermate belangrijk is om regelmatig inzicht te hebben in de staat van de mondgezondheid in Nederland om te kunnen doen wat nodig is."

Ogen niet sluiten voor kritische uitkomsten

Het valt volgens Hin op dat bijna driekwart van de volwassenen tot 65 jaar hun mondgezondheid in 2023 als 'goed' of 'zeer goed' ervaren. “En de opkomst bij de tandarts blijft stabiel, dat is ook goed om te zien.” Tegelijk sluit ze haar ogen niet voor de kritische uitkomsten van de rapportage. “Mensen uit lagere sociaaleconomische groepen blijven achter. Dat toont voor mij het belang dat we ons actief blijven inspannen voor deze groepen.”

Mondzorgregeling financieel kwetsbaren

Als voorbeeld noemt ze het recente pleidooi van de KNMT bij minister Agema van VWS en de Tweede Kamer om snel te komen met een mondzorgregeling voor financieel kwetsbaren. “Ook steunen we de pilots die in 15 gemeenten zijn opgestart om mensen te helpen die om financiële redenen niet naar de tandarts gaan en de netwerken onder leiding van Dokters van de Wereld waarbij tandartsen lokaal noodhulp bieden. En via onze patiëntenwebsite Allesoverhetgebit.nl geven we aan mensen met een laag inkomen voorlichting over mondzorg en de bekostiging daarvan.

Over de Monitor Mondgezondheid

Het RIVM brengt de ontwikkelingen over de mondgezondheid voor verschillende groepen sinds 2023 in kaart in opdracht van het ministerie van VWS. Aanleiding was het ontbreken van structurele en samenhangende informatie hierover. De informatie die voor deze rapportage beschikbaar was, geeft een eerste beeld van de mondgezondheid in Nederland. De komende jaren wordt de monitor verder aangevuld, onder andere met gegevens die door mondzorgprofessionals verzameld worden.

Monitor Mondgezondheid

KNMT en onderzoek

De KNMT doet zelf met name onderzoek naar de beroepsuitoefening van tandartsen – het Peilstation-onderzoek is wellicht het bekendste voorbeeld daarvan. Op basis van de uitkomsten van onze onderzoeken kunnen de voorwaarden worden bevorderd waaronder tandartsen hoogwaardige zorg kunnen verlenen. Ook op deze manier dragen we bij aan de mondgezondheid van alle inwoners van Nederland.

Wat levert KNMT-onderzoek op?