Apenpokken: wat weten we ervan?

Hans Scholten
3 minuten
Apenpokken
Sinds 2022 is op verschillende plekken in Europa het apenpokkenvirus vastgesteld. Ook in Nederland zijn er mensen getroffen door de ziekte. Wat weten we ervan?

Apenpokken – of monkeypox in het Engels – is een virusinfectie die vooral bij knaagdieren in West- en Midden-Afrika voorkomt. Af en toe springt het virus over op de mens. Het virus lijkt op het pokkenvirus, dat in de jaren 70 met succes werd uitgebannen door wereldwijde vaccinaties.

Na een piek aan besmettingen in de zomer van 2022, nam het aantal meldingen in het najaar van 2022 weer sterk af. De ziekte komt nu nog maar heel zelden voor in Nederland.

Klachten bij apenpokken

Een apenpokkeninfectie verloopt meestal mild. De verschijnselen lijken op die van de ‘gewone’ pokken, maar het ziekteverloop is iets milder. Klachten die je kunt krijgen bij een besmetting zijn koorts, rillingen, gezwollen lymfeklieren, hoofd- en spierpijn en vermoeidheid. 

Verloop

Na 1 tot 3 dagen ontstaan bultjes op de huid die veranderen in blaasjes; vaak eerst in het gezicht. Tot na 2 à 3 weken de korstjes van de blaasjes zijn afgevallen, zijn mensen besmettelijk. Apenpokken zijn zelden dodelijk.

Besmetting

De meeste mensen krijgen de ziekte na contact met een besmet mens of dier. Het virus kan binnendringen via je slijmvliezen (bijvoorbeeld mond, neus, ogen) en open wondjes. Het virus kan zich ook verspreiden via druppels uit blaasjes of uit de mond-keelholte, maar niet via zwevende druppeltjes in de lucht, zoals bij het coronavirus. Het RIVM raadt aan afstand te houden van mensen bij wie de ziekte is vastgesteld.

Besmettelijkheid

De gezondheidsautoriteiten zoeken momenteel uit hoe verspreiding plaatsvindt en welke risicogroepen moeten worden gewaarschuwd. De variant die nu in Europa gevonden is, is meestal niet heel besmettelijk, maar veel is nog onduidelijk over de verspreiding ervan bij de personen die nu ziek zijn. Een toename van het aantal besmette mensen in Europa wordt nog wel verwacht.

Inenting

Mensen die, zoals tot 1974 gebruikelijk was in Nederland, zijn ingeënt tegen gewone pokken, hebben ook bescherming tegen monkeypox.

Melden bij klachten

Mensen die klachten krijgen, of die blaasjes op hun lichaam hebben, wordt gevraagd direct met de huisarts of GGD te bellen. Bij de huisarts of GGD kan de ziekte met een test worden aangetoond. De monkeypox is een meldingsplichtige ziekte met een A-status. Verdachte gevallen van een ziekte gemeld moeten worden bij het RIVM.

Kleine kinderen met blaasjes hebben in vrijwel alle gevallen waterpokken. Je hoeft voor kleine kinderen geen contact op te nemen met de huisarts, tenzij ze de afgelopen 3 weken in Centraal of West-Afrika zijn geweest, of de afgelopen 3 weken contact hadden met iemand met monkeypox.

Ziek? Dan in isolatie

Wie het apenpokkenvirus heeft, wordt gevraagd thuis in isolatie te gaan totdat diegene helemaal genezen is. Dat is nodig omdat iemand zolang hij symptomen heeft het virus kan doorgeven. 

Gevolgen voor de mondzorg

De KNMT houdt de situatie nauwlettend in de gaten met het oog op eventuele gevolgen voor het verlenen van mondzorg. Vooralsnog zijn er geen aanvullende maatregelen van kracht. De richtlijn Infectiepreventie in de mondzorg is zoals gebruikelijk leidend in het beschermen van zorgverleners, medewerkers en patiënten tegen infecties.

Lees ook:

Watch Wat is Apenpokken (Monkeypox) en hoe herken je het? on YouTube.