Uitwisseling medicatiegegevens: "Hartstikke belangrijk" maar wel finetunen

Hans Scholten
4 minuten
Staas en Bergmans tandartsen Den Bosch
Laagdrempelige toegang tot medicatieverstrekkingen levert uiteindelijk een kwalitatief hoogwaardigere zorg op. Daar zijn Tristan Staas, tandarts-implantoloog en mede-oprichter van mondzorgpraktijk Staas & Bergmans in Den Bosch, en zijn collega Josée Clemens, tandarts algemeen practicus, van overtuigd. Het is de reden dat ze meededen met de pilot van het project 'Medicatieverstrekkingen in de mondzorg'. Hoe is het ze vergaan?

Bij Staas & Bergmans werken er naast een aantal algemene tandartsen vijf tandarts-implantologen. “We zijn vooral een verwijspraktijk”, legt Tristan uit. “We voeren met name specialistische behandelingen uit en doen veel chirurgie. Patiënten die hier komen, zijn vaak doorverwezen door andere tandartsen, uit het hele land. Dat betekent dat meer dan de helft van mijn patiënten niet uit de buurt komt. Dat was meteen ook een moeilijkheid binnen de pilot, die zich lokaal afspeelde. Ik heb het opvragen van medicatieverstrekkingen daarom niet kunnen integreren in mijn vaste behandelprotocol.” 

Altijd meedoen aan innovatieve projecten

Toch wilde hij graag meedoen aan de pilot. “We zijn sowieso altijd voor innovatieve projecten. Bovendien is inzicht in medicatieverstrekkingen steeds belangrijker voor ons. Het gebruik van bijvoorbeeld bloedverdunners of bisfosfonaten kan een grote invloed hebben op de chirurgische uitkomst of zelfs complicaties geven. Voor ons is het daarom van groot belang dat we het volledige medicatiegebruik maar ook de medicatiehistorie van de patiënt kunnen inzien.”

Het gebruik van bijvoorbeeld bloedverdunners of bisfosfonaten kan een grote invloed hebben op de chirurgische uitkomst of zelfs complicaties geven.

Mensen vergeten vaak wat ze gebruikt hebben

Dat is voor Josée niet anders. “Zo had ik laatst een mevrouw met dementie in mijn stoel”, vertelt ze. “Haar familie zei dat ze geen bloedverdunners gebruikte, maar in de lijst zag ik het wel staan. Dat had wel degelijk invloed op de behandeling. Ik moest hechten en een spoelmiddel geven zodat nabloeding niet kon optreden.” Ook als iemand in het verleden bisfosfonaten heeft gebruikt, wil Josée dat graag weten. “Mensen vergeten het vaak of weten helemaal niet dat ze dat bijvoorbeeld in het ziekenhuis per infuus toegediend hebben gekregen. Uitwisseling van medicatiegegevens is daarom hartstikke belangrijk.”

Mensen vergeten het vaak of weten helemaal niet dat ze bijvoorbeeld [bisfosfonaten] in het ziekenhuis per infuus toegediend hebben gekregen.

Tandarts als bron van informatie-uitwisseling

Medicijngebruik heeft nou eenmaal invloed op de mondgezondheid. Andersom zijn tandartsen ook een bron van informatie voor andere zorgverleners. Tristan: “Veel patiënten gaan niet zo vaak naar de huisarts maar wel regelmatig naar de tandarts. Ons contact met de patiënt is daarom vaak intenser. We sturen regelmatig mensen naar de huisarts of zelfs naar de specialist naar aanleiding van bevindingen. Zo ben ik er wel eens achter gekomen dat een patiënt al tien jaar bisfosfonaten gebruikte zonder dat daar controle op is geweest.” 

Veel patiënten gaan niet zo vaak naar de huisarts maar wel regelmatig naar de tandarts. Ons contact met de patiënt is daarom vaak intenser.

Josée noemt ook een voorbeeld. “Een patiënt zou een nieuwe knie krijgen en hoorde van de arts dat hij geen verdoving mocht krijgen en geen verse wonden. Maar zijn mond zat vol tandvleesproblemen waar ik op dat moment niks aan kon doen. Vanuit de specialist had er veel eerder een vraag moeten komen om gegevens te delen.”

Toestemming krijgen geen enkel probleem

Het doorvoeren en het gebruiken van een elektronisch uitwisselingssysteem, waarmee zorgverleners relevante medische informatie kunnen uitwisselen, zou volgens Tristan een enorme verbetering zijn. “Iemand met een hartfalen kun je niet zomaar verdoven en iemand met een longafwijking mag je niet alle pijnstillers voorschrijven. Er zijn ontzettend veel verbindingen tussen medische zaken en de mondzorg.” 

Josée twijfelt. Ze ziet wel de meerwaarde van het uitwisselen van gegevens in, maar ze vindt het ook riskant. “Hoe meer mensen je de kans geeft in medische gegevens te kijken, hoe sneller het mis kan gaan. Kijk maar eens wat er bij de GGD is gebeurd.” Patiënten moeten toestemming geven alvorens de tandarts de medicatiegegevens kan inzien. “Dat vormde geen enkel probleem. Bijna iedereen reageerde positief”, vertelt ze. Het tweetal legde hun patiënten de gang van zaken uit en gaven hen de folder mee.

Elektronisch gegevens uitwisselen levert tijdwinst op

De pilot Medicatieverstrekkingen in de mondzorg is volgens Tristan een goed begin. “Nu heb ik regelmatig een consult van twintig minuten, waarna ik nog eens een uur met verschillende specialisten aan de telefoon hang om gegevens uit te wisselen. We vragen patiënten vooraf wel een printje mee te nemen van de apotheek met de medicatieverstrekkingen. 

Oudere patiënten, die niet zo digitaal vaardig zijn, moeten naar de apotheek toe. Bovendien hebben mensen die van hun fiets zijn gevallen en bij me worden binnengebracht natuurlijk geen tijd gehad een lijst te regelen. Dan is het handig dat ik ter plekke de gegevens kan opvragen.” 

Wijze van uitwisseling moet wel verbeterd worden

De manier waarop de tandartsen de gegevens krijgen, moet wel verbeterd worden, vinden zowel Tristan als Josée. “Alles staat nu door elkaar, heel onpraktisch. Bovendien kun je geen gegevens kopiëren en in het patiëntendossier plakken. Je moet er dus met pen en papier naast gaan zitten en het vervolgens overtypen. Niet bepaald van deze tijd.” 

Medicatieverstrekkingen in de mondzorg hebben zeker meerwaarde, vinden ze. Tristan: “Het moet toegankelijker en gefinetuned worden. Ik denk dat als het eenmaal goed loopt, het heel fijn werkt.”

Deelnemende tandartsen aan de pilot 'Medicatieverstrekkingen in de mondzorg' oefenden met het opvragen van medicatiegegevens uit de Apotheek Informatie Systemen, met een beperkte hoeveelheid informatie over de medicatie van de patiënt. Het programma Samen voor medicatieoverdracht gaat er voor zorgen dat meer medicatiegegevens worden uitgewisseld. Het doel van de pilot was onder meer om vast te stellen wat het voor een tandartspraktijk betekent om aan te sluiten op het LSP.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking tussen VZVZ en de KNMT. Auteur/fotografie: Elly Molenaar.