Je pensioenvoorziening: inkomen voor later, actie voor nu

Miranda Willaert en Ad van Iersel (zie foto) zijn financieel planner bij Aon, de grootste broker ter wereld. Een broker verkoopt geen eigen producten maar zoekt in de markt naar aanbieders van financiële producten en vergelijkt en verkoopt die vervolgens. Willaert en Van Iersel weten ‘niets’ van concrete financiële producten, zij houden zich uitsluitend bezig met advies, financiële planning en bemiddeling.

Zorg dat je inzicht hebt in je wensen

Van Iersel: “In ons werk is het regelen van een pensioen of afsluiten van verzekeringen volkomen ondergeschikt. Primair voor ons is om ondernemers inzicht te verschaffen. Wat als je niets doet? Hoe ziet je besteedbaar inkomen er uit bij verschillende scenario’s, zoals bij arbeidsongeschiktheid, of overlijden? Wat zijn je wensen en welke oplossing past daar het best bij?”

Daarbij is ieders situatie anders, benadrukt Willaert: “Onze eerste vraag is dan ook: wat zijn jouw doelstellingen, vanuit welke gedachte en met welke verwachtingen ben je deze onderneming begonnen? Eigenlijk maakt het daarbij niet uit of het om een tandartspraktijk of een ander soort onderneming gaat.”

Weinigen willen tot hun 70e doorwerken. Als je daarvoor iets gaat regelen als je 45 bent, ben je echt te laat

Zorg dat je op tijd iets regelt

In de startersgesprekken die de KNMT aan haar leden aanbiedt, komt pensioenopbouw vanaf het begin aan de orde. Willaert vindt dat logisch: “Kijk naar de ontwikkelingen in de wereld. Wij hebben nog een redelijk pensioen, maar de jeugd? En bovendien: weinigen willen nog tot hun zeventigste doorwerken. Als je daarvoor iets gaat regelen als je 45 bent, ben je echt te laat.”

Dat je vanaf het begin van je werkzame leven jaarlijks gaat inleggen voor een pensioenvoorziening is volgens Van Iersel niet per se noodzakelijk. Maar direct vanaf het begin inzien wat pensioen betekent, vindt hij essentieel. “Om het heel concreet te maken: als je vanaf je 66e levenslang jaarlijks 10.000 euro wilt ontvangen, moet je daarvoor 240.000 euro gespaard hebben. Van zo’n bedrag schrikken mensen vaak. En laten we nuchter zijn: wat is nou 10.000 euro, na een inkomen als tandarts? Kan makkelijk zijn dat je drie of vier keer zo veel denkt nodig te hebben. Om mensen niet pas later te confronteren met dit soort feiten kun je ze beter vanaf de start van hun ondernemerscarrière informeren. En kunnen mensen zich beter vroegtijdig afvragen wat ze ooit als besteedbaar inkomen denken nodig te hebben.”

Pensioenfonds voor tandartsen gesloten voor nieuwe deelnemers

Er bestaat nog steeds een pensioenfonds voor tandartsen, de Stichting Pensioen Tandartsen en Tandartsspecialisten. Het fonds werd al in 1997 gesloten voor nieuwe deelnemers en is voor starters dus niet meer beschikbaar. Voor Willaert biedt het in de huidige tijd vooral voordelen om veel flexibeler te zijn dan sparen via een fonds: “Dat begint er al mee dat de overheid het sparen voor een pensioen fors aan banden heeft gelegd. Je mag nog maar voor ruim één ton sparen voor je pensioen. Dan gaat het dus om niet meer dan een basisvoorziening – ook voor de huisartsen voor wie het pensioenfonds nog steeds bestaat. Wij kijken in elke fase van iemands leven vooral naar het besteedbaar inkomen. Er is een scala aan mogelijkheden om aan dat besteedbaar inkomen te werken als je stopt met werken. Je kosten beperken bijvoorbeeld, door je hypotheek afgelost te hebben. Beleggen in aandelen of, heel populair, investeren in vastgoed: een zeer waardevaste en rendabele investering, door de onbelaste huur die je blijft ontvangen. Het is aan ons om alle mogelijkheden in beeld te brengen, zodat de ondernemer bewuste keuzes kan maken.”

Benut fiscale wetgeving

Een vast element in het advies is het benutten van de financiële kansen die de fiscale wetgeving biedt. Dat heeft alles te maken met het schijventarief waar Nederland mee werkt, legt Van Iersel uit: “Als je meer dan 70.000 euro verdient, krijg je 49 procent van wat je daarboven inlegt aan pensioenpremie terug van de fiscus. Een jaarruimteberekening geeft aan hoeveel je aan premie mag inleggen. Uitkeren mag pas vanaf je aow-leeftijd - dan betaal je over de eerste 35.000 euro slechts 19,5 procent belasting plus 5 procent zorgverzekeringspremie. Dat is een direct fiscaal voordeel van bijna 25 procent. Daarnaast kun je bijvoorbeeld je geld neerzetten in een beheer-bv, en van daaruit geld lenen aan jezelf. Zo krijg je privégeld beschikbaar, maar krijg je ook meteen een schuld. Per saldo neemt je vermogenspositie dus niet toe en zijn er dus geen gevolgen voor de box3-heffing."

Regel ook het nabestaandenpensioen...

Vooruitkijken naar je inkomsten als je stopt rond de ‘pensioengerechtigde leeftijd’ is goed. Maar het laat een paar zaken buiten beschouwing die volgens beide adviseurs zeker even veel, zo niet méér aandacht verdienen. Van Iersel noemt als eerste het nabestaandenpensioen: “Als je in loondienst werkt, wordt daarin automatisch voorzien als je wegvalt. Voor een ondernemer is een cruciale vraag of je partner en kinderen op een acceptabele manier verder kunnen als jij wegvalt. Er zijn verschillende manieren om dat op te vangen, zoals met een – mogelijk fiscaal vriendelijke – nabestaandenlijfrente. Maar het komt steeds weer aan op maatwerk op basis van persoonlijke omstandigheden.”

...en het arbeidsongeschiktheidspensioen

“Niet minder belangrijk is het arbeidsongeschiktheidspensioen”, vult Willaert aan. “Of het nu om tijdelijke of blijvende arbeidsongeschiktheid gaat, je moet goed bekijken wat de implicaties zijn voor je inkomen en voor je mogelijkheden een oudedagsvoorziening op te bouwen. Dit is vooral bij jonge ondernemers een weinig populair onderwerp, omdat men de premie heel hoog vindt. Maar het is aan ons om het brede perspectief te bieden, het hele plaatje te laten zien.”

Update je plannen regelmatig

Dat plaatje wordt geboden via een digitaal programma dat alle financiële gegevens op zakelijk en privégebied zeer compleet in beeld brengt. Het programma is ook voor de ondernemer zelf continu toegankelijk. Het maakt het ook mogelijk om bij te stellen als zakelijke ambities of privé-omstandigheden veranderen. Na een eerste kennismaking en adviesronde streven de AON-adviseurs dan ook naar een jaarlijkse update, om bij te sturen waar nodig.

Willaert: “Alleen al het gegeven dat zo’n driekwart van de huidige studenten vrouw is. Wat betekent zwangerschap als je net in de opbouwfase van je praktijk zit? En ja, scheidingen komen bij tandartsen zeker niet minder voor dan gemiddeld in ons land. Wat vind je daarin eerlijk? Wat gebeurt er met de hypotheek, en de mogelijke overwaarde van het huis? Het is heel belangrijk dat je dat samen hebt afgesproken en vastgelegd, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan.”

Pensioen moet je nu doen

De mate waarin vooral startende ondernemers bewust financieel plannen varieert enorm, leert de ervaring. Willaert en Van Iersel ontmoeten mensen die vanaf de start zorgvuldig plannen en risico’s reduceren. Maar ook mensen die ondanks een inkomen van tonnen er nog een persoonlijke lening bijnemen voor de aanschaf van een auto. Hun gesprekken fungeren in zulke gevallen ook als een confronterende spiegel.

Willaert heeft vanuit een vorige werkplek veel ervaring met medici. “Een tandarts die ging scheiden, wilde in de eerste plaats van mij weten of hij of zijn partner in het huis kon blijven wonen. Het uitgavenpatroon van beiden was dusdanig hoog, dat dit zowel uit bv- als privé-middelen onmogelijk bleek. Tot hun grote verbazing was een bord ‘Te koop’ in de tuin de enige oplossing. Het is in elke fase in je werkend bestaan buitengewoon verstandig te overzien wat je wilt, wat je financieel kunt en wat daarbij mogelijke risico’s zijn. Ook pensioen is zeker niet iets waar je pas ooit iets aan moet doen. Liever nu actie, voor later.”

Meer over pensioen regelen voor tandartsen

Dit artikel verscheen eerder in NT/Dentz.