Hoe blijf jij in conditie?

Evert Berkel
6 minuten
Image
conditie
Veel tandartsen sporten in hun vrije tijd. Niet alleen omdat ze het gewoon lekker vinden, maar ook om in topconditie te blijven. Want het is natuurlijk best een zwaar vak: maar liefst 65 procent van de mondzorgverleners heeft arbeidsgerelateerde klachten. 5 collega’s vertellen gepassioneerd over hún sport.

Judo

Jaap Boersma (68) uit Zwaagwesteinde judoot al bijna 60 jaar. Weliswaar niet meer zo vaak als vroeger, maar als hij maar even zijn favoriete sport niet kan beoefenen, merkt Boersma dat meteen. “Nek -en schouderklachten, pijn in mijn rug, moeite met draaien. Kortom: ik ben in mijn praktijk dan minder flexibel. Door judoën worden al je spieren weer losgemaakt.”

Hij wist het vroeger zeker: géén tandarts worden, zoals zijn vader. En ook geen piloot. Inmiddels heeft hij 3 hobby’s: werken, vliegen en judoën! En met name dat sporten zit er al van jongs af aan in. “Ik judo al vanaf mijn negende. Toen ik 18 was, mocht ik met mijn zwarte band al les geven. Kinderen zag ik weerbaarder worden, zoals ik dat zelf ook was geworden. Jarenlang stond ik zeker 8 uur per week met ze op de mat.”

Toen hij ging werken, werd dat allengs minder. Maar nog steeds maakt hij tijd voor zijn sport. “Natuurlijk neemt de souplesse met de jaren iets af. Vroeger had ik Duracell baterijen, nu die van de Aldi! Maar ik heb er nog steeds profijt van. Zo ben ik absoluut niet bang voor boze, soms agressieve patiënten. Ik zal nooit misbruik maken van mijn kunnen, maar ik voel me heel zelfverzekerd.”

Ook het sociale aspect van sporten wil Boersma overigens benadrukken. “Het is niet alleen gewoon leuk en gezellig, maar door al die contacten met diverse mensen leer je beter je patiënten inschatten. Echt, je gehele visie op mensen verandert. En dat kan iedereen alleen maar ten goede komen.”

Schermen

In haar werk komt schermen Roos Kroese (26) uit Alphen aan den Rijn zeker van pas: ze is in topconditie. Maar ook omgekeerd heeft haar opperste concentratie effect op de sport, waaraan ze 11 jaar geleden haar hart verloor: steek altijd met de precisie, waarmee je boort!

Die opmerking van haar trainer heeft ze goed in haar oren geknoopt. Maar al lang voor haar afstuderen begon ze samen met haar zusje met een beginnerscursus. “Ik was meteen verkocht!”

Inmiddels sport ze op hoog niveau: ze gaat zelfs naar wereldbekerwedstrijden, tot over de grens. “Mijn vader Rob rijdt me dan vaak. Niet alleen omdat hij het hartstikke leuk vindt, hoor. Het is dan ook minder vermoeiend, zodat ik me goed op het spel kan concentreren.”

Ze traint zo’n 10 uur per week; 1 keer per 14 dagen heeft ze een wedstrijd. “Ik ga naar de sportschool en loop hard. Het is belangrijk om fit te blijven. Tijdens een duel moet je alleen maar aan scoren denken. Als je benen verzuren of als de vermoeidheid toeslaat, red je het niet. Als je je masker kunt zien, dan is het echt foute boel!”

Het effect van het fanatieke sporten merkt zij ook in haar werk. “Mijn rug is gelukkig niet stijf, die zit lekker los. Dat komt natuurlijk door al dat bewegen. Ik was dus al sterk toen ik aan dit vak begon en dat kan op termijn alleen maar voordelen geven. Maar daarnaast is sporten natuurlijk het ook een heerlijke vorm van ontspanning!”

Hardlopen

Wekelijks loopt Chris Wouters (68) uit Fijnaart zo’n 100 kilometer hard. Een paar weken voor een marathon zijn dat er zelfs wel een 170. Want aan een wedstrijd doe je mee om te winnen. Die instelling heeft hem 10 NK-medailles opgeleverd. Maar liefst 4 keer was hij eerste. Onlangs behaalde hij in Rotterdam nog een derde plaats in zijn leeftijdsklasse. “Ik ben best prestatiegericht”, geeft hij lachend toe. “Ook in mijn werk.”

Hij haalt veel voldoening uit het hardlopen. “Vanaf mijn twaalfde was ik al op de atletiekbaan in Roosendaal te vinden. Ik bleek al snel het beste in hardlopen te zijn, dus daarop ben ik me gaan focussen. Tijdens mijn studie deed ik wat minder fanatiek mee aan trainingen en wedstrijden, maar ook toen ik ging werken ben het wel altijd recreatief blijven doen.”

Zijn eerste marathon liep hij in 2004 in Moskou, op zijn vijftigste(!). “Ondanks weinig training liep ik die in 4 uur. Maar doodgaan met een 4-tje voor mijn naam leek me niks…” Iedere marathon verbeterde hij zichzelf en uiteindelijk liep hij 6 jaar later de marathon van Amsterdam in 2:47.

Maar Wouters doet ook nog steeds aan andere evenementen mee. Zoals met Pinksteren aan de Roparun 2023 met het team Dental Runners 200. Sporten geeft hem nu eenmaal veel ontspanning. “Het is een goede afleiding naast het inspannende werk: lekker door de bossen rennen, beetje kletsen, lachen. En je blijft in conditie. Heel belangrijk als je zo’n zittend beroep hebt. Een burnout-gevoel of lichamelijke klachten ken ik echt niet.”

Boksen

Eigenlijk heeft Romy Decates (32) uit Rotterdam niet zo veel met sporten. “Dat gezweet, daar houd ik he-le-maal niet van”, zegt ze eerlijk. Toch doet ze aan personal training en yoga. En sinds 1,5 jaar bokst ze, 2 keer per week. “Heerlijk stoom afblazen!”

Want op de boksschool laat ze even lekker alles los. “Na een drukke werkdag is het fijn om je op niets anders dan op de techniek van deze tactische vechtsport te richten. En het advies van mijn trainer tijdens het rondje freestylen luidt altijd: richt je maar op een persoon. Nou, dat heb ik in mijn oren geknoopt: moeilijke casussen, ‘lastige’ patiënten; het komt er dan allemaal uit.”

Het belangrijkste vindt de sportieve Rotterdamse tandarts in beweging te blijven. “Je zit toch 8, 9 uur per dag in een statische houding. Toen ik 10 jaar geleden begon als mondhygiënist, merkte ik al snel dat ik nooit iets aan sport had gedaan: binnen een half jaar liep ik al bij de fysiotherapeut met nek- en rugklachten. Toen ging bij mij de knop om: ik moest echt aan mijn conditie gaan werken. En sindsdien zijn mijn klachten over.”

Ze kan het alle collega’s aanraden. “Zeker als je jong bent, we moeten nog zó veel jaren mee! Het maakt echt niet uit voor welke sport je kiest. Ik wil ook absoluut geen topsporter worden of enorme spierbundels opbouwen. Maar ga íets doen!”

En met name de vechtsport heeft haar bovendien een stuk zelfverzekerder gemaakt. “Na een training zegt mijn vader wel eens plagend: ‘Nu even oppassen voor jou he, je hebt net gebokst…!” vertelt ze lachend.

Tafeltennis

Een paar bekertjes die Bao Nguyen (51) uit Ede door de jaren heen heeft gewonnen met tafeltennis hebben zijn kinderen nog op hun kamer staan. Maar de meeste trofeeën heeft Bao Nguyen niet bewaard. “Het moeten er inmiddels zeker wel 100 zijn geweest.”

Trainingen, competities; 3 tot 4 keer in de week is de Edenaar bezig met zijn favoriete sport. “Het gaat om precisie en concentratie. Het is eigenlijk schaken met bewegen.”

Hij voetbalde graag toen hij als jochie toevallig tafeltennis ontdekte. “Ik was net met mijn ouders vanuit Vietnam naar Duitsland gekomen. Ik was 10, kende er niemand, sprak de taal amper. Op een dag zag ik veel mensen naar een sportgebeuren gaan. Het bleek een tafeltennistoernooi te zijn, ook voor beginners. Ik stond daar in mijn voetbalbroekie, had verder niks bij me, maar wilde toch meedoen. En zowaar, ik won!”

Tot zijn studie was hij een fanatieke speler. “Zo’n 7 jaar lang studeren én feesten. Dan heb je geen tijd meer voor sport.” Hij pakte de draad weer op toen hij zich in Nederland vestigde, nadat hij tijdens een exchange programma in Nijmegen zijn vrouw leerde kennen. “Ik heb geen fysiotherapeut of chiropractor meer nodig, zoals vroeger toen ik veel last had van mijn spieren. Die zitten nu altijd heerlijk los.”

Onlangs werd Nguyen Nederlands kampioen in de eigen klasse van zijn leeftijdscategorie. Maar het gaat hem niet alleen om het winnen. “Het is altijd heel gezellig om samen te sporten. En dat is ook belangrijk om naast een drukke baan te ontspannen.”

KNMT-cursus Ergonomie in de praktijk

Vaak zijn een slechte houding en een niet ergonomische ingerichte werkplek de oorzaak van nek- en schouderklachten, rug- en hoofdpijn, pijnlijke armen, polsen en handen, maar ook heupen, knieën en enkels en extreme vermoeidheid. Veel fysieke klachten en ongemakken worden echter geaccepteerd – ze horen er nu eenmaal bij. Maar niets is minder waar: gezond, klachtenvrij én comfortabel werken is te leren! Voor de KNMT Academy verzorgt Amber Denekamp de cursus ‘Ergonomie in de praktijk’. De specialiste in dentale ergonomie geeft praktische adviezen over onder andere een gezonde en dynamische werkhouding, de invloed van de plaatsing van de patiënt, het hanteren van de instrumenten en four handed dentistry. Desgewenst wordt de training ook incompany gegeven. Meer informatie: www.knmt.nl/academy.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in NT/Dentz 04/2023