Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld

Tandartsen hebben een zorgplicht voor kinderen en volwassenen die schade door kindermishandeling en huiselijk geweld kunnen oplopen. Maar de afweging of en hoe je actie onderneemt, is vaak niet eenvoudig. Je ziet signalen, maar zou het echt zo ernstig zijn? En rechtvaardigt dit ingrijpen van buitenaf?

De KNMG Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld en het afwegingskader helpen je hierbij. Tandartsen moeten namelijk bij signalen van mishandeling en geweld gebruik maken van deze meldcode, hoewel een melding doen niet altijd verplicht is.

KNMG Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld (2023)

Watch Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld | KNMT on YouTube.

Aan de slag met de meldcode

Volg deze 8 stappen en maak jouw praktijk meldcode-proof. Onder iedere stap vind je praktische tips en hulpmiddelen. 

1 Neem kennis van de meldcode en deel de documenten met jouw team

2 Stel vast wie dient als vraagbaak en verantwoordelijk is voor de implementatie

Maak met elkaar afspraken wie zich goed in deze materie verdiept en kan dienen als vraagbaak voor de rest van het team. Deze collega is ook verantwoordelijk voor de implementatie van de meldcode en maakt afspraken met ketenpartners (zoals huisarts, kinderarts, GGD).

3 Stel een eigen 'protocol meldcode' op en deel dit met het team

Leg alle afspraken rondom de meldcode vast in een protocol.

  • Afspraken over de verantwoordelijkheden binnen de praktijk zijn hierbij verplicht: wie mag welke stap zetten, wie is eindverantwoordelijk voor de beslissing over het wel of niet melden?
  • Leg vast hoe binnen de praktijk vermoedens en meldingen van mishandeling worden beschreven en vastgelegd in het patiëntendossier.
  • Zorg voor een goede registratie van de binnengekomen signalen, de route die is gevolgd, de meldingen en de afgesloten zaken.

Hulpmiddelen

IQual-deelnemers kunnen met hun groep aan de slag met het themaprogramma over de Meldcode. Met dit themapakket kunnen de deelnemers een protocol voor het gebruik van de meldcode in de praktijk maken en oefenen ze met behulp van filmpjes om het gesprek te voeren met volwassen patiënten en ouders van kinderen.

In de online kennisomgeving van de KNMT vind je een e-learning die je samen met het team kunt doen. Met deze e-learning maak je stap voor stap een protocol voor het gebruik van de meldcode in jouw praktijk maken.

4 Bespreek de meldcode met het totale team

Bespreek het doel van de meldcode met het team. Bespreek hoe zij met signalen om moeten gaan (aan de hand van uw protocol) en leg uit dat de meldcode helpt om duidelijkheid te krijgen bij signalen. Bespreek ook de rol van Veilig Thuis. Wie vraagt bij Veilig Thuis informatie op en wie mag daar melden?

5 Maak de meldcode vindbaar in jouw praktijk

Zorg dat de meldcode vindbaar is in jouw praktijk. Op het stappenplan in de KNMG meldcode staan belangrijke telefoonnummers van Veilig Thuis. Print het Stappenplan uit en bewaar dit op een goed vindbare plek.

Zorg dat je een recent exemplaar van de KNMG-Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld en je eigen protocol ‘Meldcode’ beschikbaar hebt.

Hulpmiddelen

6 Bespreek het beroepsgeheim

Zorg dat jouw medewerkers en collega's weten hoe zij om moeten gaan met vertrouwelijke informatie, bijvoorbeeld als ze willen overleggen met de huisarts of een melding willen doen bij Veilig thuis. Alleen onder zeer strikte voorwaarden mag het beroepsgeheim doorbroken worden.

Wijs erop dat de verwijsindex risicojongeren (VIR) niet voor tandartsen beschikbaar is.

Hulpmiddelen

7 Breng de kindcheck en de mantelzorgverlenerscheck onder de aandacht

Neem met je medewerkers en collega's de kindcheck door en leg afspraken vast. De kindcheck wordt uitgevoerd bij volwassen patiënten die verkeren in een dusdanige lichamelijke of geestelijke conditie, dat zij een risico kunnen vormen voor de veiligheid of de ontwikkeling voor kinderen die van hen afhankelijk zijn.

Bij de mantelzorgverleningscheck gaat de arts onder andere na of er in de omgeving van zijn volwassen patiënt personen zijn die van deze patiënt afhankelijk zijn voor mantelzorg. Deze check wordt in vergelijkbare gevallen uitgevoerd als de kindcheck.

Hulpmiddelen

8 Zorg dat je medewerkers op de hoogte zijn en blijven

  • Leid je medewerkers op. Zorg ervoor dat zij voldoende kennis hebben om te kunnen signaleren, risico’s in te schatten en daarnaar kunnen handelen.
  • Bespreek de meldcode regelmatig in het werkoverleg, bijvoorbeeld 2x per jaar.
  • Neem de meldcode op in het inwerkprogramma van nieuwe medewerkers.
  • Besteed aandacht aan vormen van geweld die extra kennis en vaardigheden van medewerkers vragen, zoals eer-gerelateerd geweld.

Hulpmiddelen

Scholing bij de meldcode

Advies- en meldpunt Huiselijk geweld en kindermishandeling

Heb je vragen of wil je een melding doen van huiselijk geweld of kindermishandeling? Neem dan contact op met Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, via tel. 0800-2000. Dit telefoonnummer is 24 uur per dag bereikbaar. Je wordt automatisch doorgeschakeld naar een vestiging in jouw regio.

Vragen over de meldcode

Vragen over de implementatie van de Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld in de praktijk? Onze Ledenservice staat voor je klaar om je vragen te beantwoorden. Stel je vraag telefonisch (030 6076 380) of per e-mail.