Verkiezingen Tweede Kamer: wat willen de partijen met mondzorg?
PVV
De PVV vindt het onacceptabel dat Nederlanders om financiële redenen een bezoek aan de tandarts uitstellen. De tandarts komt daarom weer terug in het basispakket.
GroenLinks-PvdA
De tandarts moet bereikbaar zijn voor iedereen, ongeacht de dikte van je portemonnee, vindt GroenLinks-PvdA. Een bezoek aan de tandarts moet daarom weer worden vergoed vanuit het basispakket.
Ook gaat de partij door met de plannen om roken en vapen te verminderen en komt er een grens aan de wettelijke hoeveelheid suiker in producten.
CDA
Het CDA vindt tandartsen van groot belang in de basiszorg, maar ziet dat studenten na hun studie vaak blijven hangen in de regio waar zij studeren. Daarom zet de partij in op een betere spreiding over Nederland en meer toelatingen tot de opleiding.
Er komt een verbod op kindermarketing voor ongezonde producten en diensten en de partij introduceert een brede suikerbelasting. De leeftijdsgrens van tabaksverkoop gaat omhoog naar 21 jaar en via een generatiegebonden rookverbod wordt roken stapsgewijs verboden. Verder verlaagt CDA aantal tabaksverkooppunten, komt er een verbod op wegwerpvapes en wordt de accijns op tabak en e-sigaretten jaarlijks geïndexeerd.
VVD
Er komt als het aan de VVD ligt een gerichte aanpak om onacceptabele gezondheidsverschillen, zoals tussen arm en rijk, man en vrouw en verschillende wijken weg te nemen.
Om de collectieve solidariteit in het Nederlands zorgstelsel te behouden, doet de VVD een groter beroep op de individuele verantwoordelijkheid van iedere Nederlander voor zijn eigen gezondheid. Een ongezonde leefstijl door (e-)sigaretten, te veel eten ongezond eten of niet bewegen moet dan ook worden voorkomen. Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
JA21
JA21 wil extra aandacht besteden aan een gezonde levensstijl en preventie. Uit onderzoek blijkt dat tot wel 20% van de huidige zorgvraag kan worden voorkomen door primaire preventie. Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
D66
D66 wil dat iedereen recht krijgt op een jaarlijkse tandartscontrole, vergoed vanuit het basispakket. Want een gezonde mond is essentieel voor een gezond leven en mag niet afhankelijk zijn van je portemonnee.
Er komt een rook- en vapeverbod in de openbare ruimte, de verkooppunten van sigaretten en vapes worden beperkt en de prijzen verhoogd. Het wordt strafbaar om vapes in voorraad te houden en/of online aan te bieden. De partij wil ook een hardere aanpak op online verkoop en promotie.
SP
De SP kiest voor een nationaal zorgfonds, waarin ook de tandarts is opgenomen. Dit zorgfonds vervangt de huidige commerciële zorgverzekeraars, zodat zorgverleners met minder bureaucratie te maken hebben. De controle bij de tandarts komt wordt weer volledig vergoed en de partij wil mondzorg voor kinderen actief organiseren, bijvoorbeeld via scholen en jeugdgezondheidszorg.
De partij stelt een wettelijk maxima in voor suiker, vet, zout en andere schadelijke toevoegingen in bewerkt voedsel. Reclame voor ongezond eten, drinken en tabak wordt verboden. Ook het aantal verkooppunten voor sigaretten en vapes gaat drastisch omlaag.
Forum voor Democratie
Als het aan Forum voor Democratie ligt, dan komt mondzorg weer in het basispakket.
De accijns op tabak gaat bij Forum voor Democratie omlaag. De partij geeft verder aan nooit akkoord te zullen gaan met vlees- of suikertaksen of andere belastingen die gedragsveranderingen proberen af te dwingen. Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
BBB
BBB is duidelijk geen voorstander van betuttelend beleid. Er komt geen suikertaks, geen vleesbelasting en geen overheidsinmenging op ons bord of in ons keukenkastje. Mensen kunnen zelf verstandige keuzes maken, vindt BBB. Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
DENK
DENK is van plan om het basispakket uit te breiden met mondzorg en tandheelkundige controles.
De leeftijd voor de verkoop van sigaretten en alcohol wordt per direct verhoogd naar 21 jaar. Een vlees- of suikertaks komt er niet.
Partij voor de Dieren
Mondzorg komt weer in het basispakket én er komt een zorgfonds met dekking voor onder andere mondzorg. De Partij voor de Dieren gaat ook zorgarmoede tegen in krimpregio’s, dorpen en achtergestelde wijken en vindt het belangrijk dat ook in deze regio’s de tandarts behouden blijft.
De minimumleeftijd om tabaksproducten en vapes te mogen kopen wordt jaarlijks met 1 jaar verhoogd. Ongezond eten wordt hoger belast bij de fabrikant, bijvoorbeeld door een gestaffelde suikertaks.
Als deze partij het voor het zeggen heeft, dan is er alleen nog reclame voor gezonde, biologische en diervriendelijke producten. Tot die tijd is in ieder geval kindermarketing voor ultrabewerkt voedsel verboden: geen reclame voor (en óp) snoep en fastfood die gericht is op kinderen.
SGP
De tandheelkundige controle komt weer in het basispakket.
De accijns op alcohol, tabak en vapen worden verhoogd. Door tabaksverkoop vergunningplichtig te maken, neemt het aantal verkooppunten af. Voor vapen gelden dezelfde regels gelden als voor roken. Het smaakjesverbod moet strenger worden gehandhaafd door de import van vapes beter te controleren, vindt SGP.
Volt
Een gezond gebit is essentieel voor brede gezondheid en participatie en daarom komt preventieve en acute mondzorg terug in het basispakket. Preventieve zorg voorkomt onnodig leed en toekomstige zorgkosten.
Alcohol hoort niet bij de dagelijkse boodschappen en daarom wil Volt de zichtbaarheid en beschikbaarheid uit de supermarkt weren. De partij verhoogt de accijnzen, ook op tabak en vapes om zo snel mogelijk een rookvrije generatie te realiseren. Ook komt er belasting op vlees, zuivel en suikerhoudende alcoholvrije dranken.
ChristenUnie
De ChristenUnie breidt het basispakket uit met een periodieke controle en het herstellen van gaatjes bij de tandarts.
Een rookvrije generatie is het doel. Daarom komt er een totaalverbod op de verkoop van vapes. Voor het roken van tabak kiest de partij voor het Nieuw-Zeelandse rookbeleid. Dat richt zich op een rookvrije generatie door de verkoop van tabak blijvend te verbieden aan iedereen geboren na 2008, en stapsgewijs de leeftijdsgrens te verhogen.
Accijnzen op tabak en alcohol gaan verder omhoog en op suiker en andere ongezonde producten worden heffingen ingevoerd. Ook introduceert deze partij een verbruiksbelasting op e-sigaretten en pakt problematisch alcoholgebruik aan.
50Plus
Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
NSC
De jaarlijkse tandartscontrole komt in het basispakket en NSC bekijkt ook of de maximum tandartstarieven verlaagd kunnen worden.
Al op jonge leeftijd moet er geïnvesteerd worden in de juiste voeding, goede mondhygiëne en het tegengaan van alcohol-, drugs- en tabaksgebruik. De verkooppunten voor vape- en tabaksspeciaalzaken worden zo snel mogelijk beperkt. Verder belast de partij ongezonde suikerhoudende dranken zwaarder en komt er een nationale accijns op e-sigaretten.
De partijen staan in volgorde van zetelomvang in de opiniepeilingen d.d. 8 oktober 2025.
Wat vraagt de KNMT van de politiek?
We maken ons ernstige zorgen over de toegankelijkheid van mondzorg in Nederland. Daarom maken wij ons bij de politiek sterk voor:
- Een uniforme regeling voor mensen in financieel kwetsbare posities, die structureel toegang geeft tot mondzorg. Met de vergoeding van een jaarlijkse controle valt deze groep alsnog tussen wal en schip, want de kosten komen ná de controle. Bovendien drijft de vergoeding van de controle (of meer) voor alle Nederlanders, ook die het niet nodig hebben, de zorgkosten en daarmee de zorgpremie onnodig op.
- Meer tijd voor (thuis)zorgprofessionals voor de dagelijkse mondverzorging van thuiswonende ouderen. Dit is essentieel voor het behoud van een gezonde mond en het vroegtijdig signaleren van mondproblemen.
- Behoud van kleinschalige mondzorgpraktijken door onnodige bureaucratie en regeldruk terug te dringen. En door te voorkomen dat schaalvergroting nodig is om kostendekkend te kunnen werken.
De toegankelijkheid van mondzorg raakt alle mondzorgprofessionals. Daarom trekken we rondom dit thema gezamenlijk op met NVM-Mondhygiënisten en ONT, verenigd in de Mondzorgalliantie.
Inbreng Mondzorgalliantie Tweede Kamerverkiezingen 2025 (pdf)
Meer weten?
Wil je meer weten over hoe de verschillende politieke partijen denken over bijvoorbeeld de toekomst van de zorg, administratieve lasten en personeelstekorten?
- Doe een van de online verkiezingswijzers, zoals de Verkiezingswijzer Zorg van de KNMG of het ZorgKiesKompas, dat mede mogelijk gemaakt is door Zorgverzekeraars Nederland en Actiz
- of kijk Het Grote Zorgdebat terug, dat wij mede organiseerden.
