Student onder druk: wat als de studie je op dreigt te breken?

Studenten en burn-out, een niet te onderschatten onderwerp. Niet voor niets debatteerde de Tweede Kamer eind april over de mentale gezondheid van jongeren en studenten. Volgens het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) was dat hard nodig, omdat het welzijn van studenten al lange tijd onder grote druk staat. Zo ervaart volgens het ISO 44 procent van de hbo- en wo-studenten depressie- of angstklachten, kampt bijna de helft vaak met prestatiedruk en geeft één op de vier studenten aan ten minste af en toe levensmoe te zijn.

Oorzaken ontwikkelen aan burn-outgerelateerde klachten

Er zijn veel oorzaken waardoor studenten aan burn-outgerelateerde klachten ontwikkelen. De vraag of je wel de juiste studie hebt gekozen bijvoorbeeld. Of het snel willen afronden van je studie in verband met de financiën. Je studiebeurs is immers niet zaligmakend en hoe langer je over je studie doet, hoe hoger je studieschuld. En dan zijn de angst om te falen, anderen teleur te stellen, niet goed genoeg te zijn en de druk die anderen je kunnen opleggen – zoals die medestudenten die op sociale media laten zien dat hun studie perfect verloopt – nog niet eens genoemd.

Studenten Tandheelkunde ervaren emotionele uitputting

Van de studie Tandheelkunde is bekend dat die veel mentale stress en fysieke belasting met zich meebrengt. Dat bleek onder meer uit een onderzoek van dr. Ronald Gorter, psycholoog en universitair hoofddocent op ACTA, waarover hij enige jaren geleden in het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde (NTvT) publiceerde. Zo scoren studenten op het aspect ‘emotionele uitputting’ gemiddeld hoog en klaagt bijna iedere student over lichamelijke klachten. Ook ervaren vrouwelijke studenten gemiddeld meer studiestress dan hun mannelijke collega-studenten. Verder blijkt er een sterke correlatie te bestaan tussen lichamelijk klachten en emotionele uitputting. Ook specifiek voor studenten Tandheelkunde: zij hebben een sterke wens tot meer (pre)klinische docentenbegeleiding, wat weer samenhangt met studiestress, burnout en lichamelijke klachten.

Studiebelasting is gemiddeld

In het artikel in het NTvT wordt geconcludeerd dat studenten Tandheelkunde de studie gemiddeld als belastend ervaren, dat ze zich emotioneel uitgeput voelen en veel lichamelijke klachten hebben. Aanbevolen wordt dat in de opleiding ruim aandacht wordt geschonken aan het leren omgaan met stressvolle situaties en aandacht voor het lichamelijk welzijn. 

Vertrouwenspunt Tandarts biedt hulp

Hopelijk is wat hierboven staat niet op jou van toepassing, maar wat doe je als je je er wel in herkent? Als student zul je wellicht niet zo snel een coach in de arm nemen, een mogelijkheid die nog weleens wordt geopperd voor tandartsen en tandartsspecialisten. Wel kun je op internet zoeken naar verschillende tips en instrumenten waarmee je je tegen stress en een burn-out kunt wapenen (zie ook de QR-code onderaan dit artikel). En natuurlijk neem je de diverse adviezen in dit themanummer In Balans ter harte. Wat je ook kunt doen als je het idee hebt dat het misloopt, is het Vertrouwenspunt Tandarts van de KNMT benaderen. Dat biedt hulp aan tandartsen, tandartsspecialisten en studenten Tandheelkunde die problemen hebben die het functioneren of de studie belemmeren. Daarbij kun je denken aan de hier al genoemde stress- en burn-outverschijnselen ten gevolge van de studie of een privésituatie, maar bijvoorbeeld ook aan verslavingsproblematiek. Je hoeft er daarbij uitdrukkelijk niet bang voor te zijn dat je problemen op straat komen te liggen: het Vertrouwenspunt werkt op basis van anonimiteit. 

Tips om in balans te zijn en te blijven

Informatie over het Vertrouwenspunt Tandarts

Dit artikel is eerder gepubliceerd in NT/Dentz 03/2024