Patiënt wil medisch dossier of financiële gegevens vernietigd: mag dat?
Bekijk antwoorden op 4 veelgestelde vragen rondom verzoeken van patiënten om hun gegevens te vernietigen:
1. Geldt het recht op vergetelheid uit de AVG ook voor het medisch dossier van een patiënt?
Nee, het recht om vergeten te worden geldt in principe niet voor medische dossiers. Wel kan een patiënt op grond van de WGBO zijn tandarts verzoeken (delen van) zijn medisch dossier te vernietigen.
2. Hoe verhoudt de dossierplicht zich tot het recht op vernietiging uit de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO)?
Tandartsen hebben de plicht om een patiëntendossier bij te houden met betrekking tot de behandeling van hun patiënten, de zogenaamde dossierplicht. Een tandarts moet gegevens in principe 20 jaar bewaren vanaf het laatste behandelcontact, of zoveel langer als redelijkerwijs noodzakelijk is in het kader van goed hulpverlenerschap.
Een patiënt kan verzoeken om vernietiging van (delen van) zijn patiëntendossier. Aan dit verzoek moet een tandarts binnen 3 maanden voldoen, ook wanneer de bewaartermijn van 20 jaar nog niet is verstreken. De WGBO noemt wel een aantal uitzonderingen waardoor de tandarts niet aan het verzoek hoeft te voldoen, te weten:
- Een andere wet schrijft een afwijkende bewaartermijn voor. De Archiefwet schrijft bijvoorbeeld voor dat universitair medische centra bepaalde gegevens 115 jaar moeten bewaren;
- Een aanmerkelijk belang van een derde. Deze uitzondering is bijvoorbeeld van toepassing als een tandarts op reële gronden kan aannemen dat een patiënt een gerechtelijke procedure tegen hem zal aanspannen. Voor de verdediging kan informatie uit het patiëntendossier noodzakelijk zijn. Enkel een vermoeden is niet voldoende. Bij een ‘aanmerkelijk belang van een derde’ kan ook gedacht worden aan de situatie dat een patiënt informatie over zijn erfelijke afwijking wil laten vernietigen, terwijl deze informatie zeer relevant is voor zijn (mogelijk ook erfelijk belaste) familieleden;
- Het verzoek is strijdig met het goed hulpverlenerschap. Hierbij kan gedacht worden aan een verzoek van een ouder om informatie over vermeende kindermishandeling uit het dossier van het kind te laten verwijderen. Ook kan het gaan om informatie die zo cruciaal is voor de behandeling van een patiënt, dat vernietiging ertoe leidt dat geen goede zorg meer verleend zou kunnen worden. Deze uitzonderingsgrond vraagt een goede belangenafweging van de tandarts.
- De WGBO is slechts deels van toepassing. Er zijn situaties waarin de relatie tussen partijen niet uitsluitend door de WGBO wordt beheerst.
Als aan het verzoek om gegevens te vernietigen gehoor wordt gegeven, vervalt daarmee de bewaartermijn die op de gegevens rust.
Wanneer een patiënt verzoekt om zijn patiëntendossier te laten vernietigen, wordt aangeraden om de patiënt dit verzoek schriftelijk te laten indienen. Vervolgens kan de tandarts kijken of hij aan het verzoek tegemoet kan komen, of dat er een uitzonderingsgrond van toepassing is. De tandarts laat zijn reactie aan de patiënt weten. Zowel het verzoek van de patiënt als de reactie van de tandarts worden buiten het patiëntendossier bewaard.
Wordt een deel van het patiëntendossier vernietigd, dan kan de tandarts ook in het patiëntendossier aantekenen dat een deel is vernietigd op verzoek van de patiënt. Hierbij mag niet worden aangegeven welke gegevens zijn vernietigd.
4. Hoe ga ik om met het verzoek van een patiënt om op grond van de AVG zijn financiële gegevens te vernietigen?
Het recht op vernietiging zoals is vastgelegd in de WGBO geldt alleen ten aanzien van het patiëntendossier. Het geldt niet voor andere gegevens, zoals financiële gegevens, die een mondzorgpraktijk om andere redenen moet bewaren. In dat geval geldt de AVG en kan de patiënt een verzoek doen om andere dan tandheelkundige en/of medische gegevens te wissen.
Wanneer een patiënt verzoekt om zijn financiële gegevens te laten vernietigen terwijl er nog facturen onbetaald zijn, is dit natuurlijk zeer ongewenst voor de mondzorgpraktijk als hieraan tegemoet gekomen zou moeten worden.
Een patiënt heeft het recht om zijn gegevens zo snel mogelijk door de mondzorgpraktijk te laten wissen, maar alleen in de AVG omschreven gevallen. Dit kan bijvoorbeeld zijn als de mondzorgpraktijk de persoonsgegevens van de patiënt onrechtmatig verwerkt, de patiënt zijn toestemming voor de verwerking intrekt, of als de persoonsgegevens niet meer nodig zijn, gelet op de doeleinden waarvoor ze verwerkt worden door de mondzorgpraktijk.
In dit geval heeft de mondzorgpraktijk een legitiem belang om de financiële gegevens te (blijven) verwerken. De facturen zijn nog niet betaald en bepaalde gegevens dient de praktijk op grond van de Algemene wet inzake rijksbelastingen gedurende zeven jaar te bewaren voor de fiscus. De praktijk heeft de gegevens nog nodig, ook gelet op de doeleinden waarvoor ze verwerkt worden. In dit geval hoeft de mondzorgpraktijk niet tegemoet te komen aan het verzoek van de patiënt.
