Factsheet over veilig werken met straling

Mariska de Beijer
3 minuten
Image
Assistent maakt röntgenfoto
Als je een röntgentoestel gebruikt, dan heb je te maken met een aantal verplichtingen. Denk aan veiligheidseisen, scholing en registratie van of vergunning voor de apparatuur. Toezichthouder ANVS heeft op basis van inspectiebezoeken een factsheet gemaakt. We leggen je per onderdeel uit wat de eisen zijn en hoe je hieraan kunt voldoen.

De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) houdt toezicht op veilig en deskundig gebruik van röntgentoestellen. In 2022 bezocht de toezichthouder 16 tandheelkundige praktijken, waarvan ze vermoedden dat ze niet alle zaken op orde hadden. De toezichtsresultaten en aanbevelingen zijn vastgelegd in een factsheet

Beoordeling op 4 thema’s

Tijdens de inspectie is gekeken naar juist gebruik van de röntgenapparatuur en werd de praktijk op de volgende 4 thema’s beoordeeld:

  1. Autorisatie
  2. Deskundigheid
  3. Veiligheid
  4. Kwaliteit

We leggen je per thema uit wat de eisen zijn en hoe je hieraan kunt voldoen.

1. Autorisatie

Voordat je een röntgentoestel in gebruik neemt, ben je verplicht om het toestel te registreren bij ANVS. Voor Conebeam CT-toestellen vraag je een vergunning aan. De verklaring van registratie en/of vergunning bewaar je in het KEW-dossier.

2. Deskundigheid

Zorg voor een overeenkomst met een erkende stralingsbeschermingsdeskundige (SBD) en schakel deze uiteraard in. De taken van de SBD zijn:

  • adviseren over naleving van het Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming (Bbs);
  • beoordelen van stralingsrisicoanalyse en het indelen van ruimtes als bewaakte of gecontroleerde zone;
  • beoordelen van de acceptatietest en prestatietests.

De stralingsbeschermingsdeskundige hoeft niet in de praktijk aanwezig te zijn, maar moet wél kunnen worden geraadpleegd. De naam, taken en verantwoordelijkheden van de SBD leg je vast in KEW-dossier.

Deskundig zijn

Om als tandarts röntgenfoto’s te maken (én deze voorbehouden handeling te mogen delegeren) moet je zijn opgeleid tot Toezichthoudend Medewerker Stralingsbescherming voor tandheelkunde basisniveau (TMS thk basis). Het opleidingsinstituut waar de opleiding tot TMS thk basis en Conebeam CT wordt aangeboden, moet erkend zijn door ANVS. De opleiding TMS thk basis is niet apart verplicht als radiologie onderdeel van je opleiding tot tandarts is geweest. 

Ook de assistent die in opdracht van de tandarts de apparatuur instelt of opnamen maakt, heeft een externe opleiding radiologische opnametechniek succesvol afgerond met een certificaat of diploma.

Deskundigheid op peil houden

Om je deskundigheid en die van je team op peil te houden, volg je iedere 5 jaar bij- en nascholing. De eisen hiervoor zijn als volgt:

  • tandartsen (TMS basis): 4 nascholingsuren per 5 jaar;
  • tandartsen (TMS Conebeam CT): 8 nascholingsuren per 5 jaar;
  • assistenten: 1 nascholingsuur per 5 jaar.

Regel je bij- en nascholing via de KNMT Academy

Wij bieden via onze Academy nascholingscursussen voor tandartsen, mondhygiënisten en assistenten aan. Na het succesvol afronden van 1 van onderstaande cursussen en een aanvullende kennistoets over radiologie, voldoe je aan de vereiste nascholingsuren in 5 jaar:

Leg het bewijs van gevolgde (bij- en na)scholing vast in het KEW-dossier.

3. Veiligheid

De werking van de röntgenbuizen moet jaarlijks gecontroleerd worden (prestatietest), waarbij ook de lekstraling wordt gemeten. Dit gebeurt door een bedrijf dat daarvoor een vergunning heeft van de ANVS.

4. Kwaliteit

De TMS heeft in opdracht van de ondernemer de volgende taken:

  • zelf uitvoeren of toezicht houden op de stralingshandeling; 
  • zorgen dat de protocollen en procedures bekend zijn en gevolgd worden;
  • zorgen dat prestatietesten en controles jaarlijks worden uitgevoerd;
  • verzorgen van opleiding en bij- en nascholing van medewerkers;
  • samenwerken met stralingsbeschermingsdeskundige.

De TMS maakt een jaarrapportage over de uitgevoerde taken. In de rapportage vermeld je ook veranderingen in de organisatie van de stralingsbescherming en calamiteiten en incidenten die met straling te maken hebben.

Richtlijn Tandheelkundige radiologie

In de richtlijn Tandheelkundige radiologie staat hoe je in de mondzorgpraktijk omgaat met röntgenfoto's, röntgenstraling en alles wat daarbij komt kijken.

Meer informatie over de richtlijn Tandheelkundige radiologie (exclusief voor leden)