Vragen over praktijkhouders en zzp'ers
In hoeverre dien je je als zzp-er te vergewissen als in een praktijk veel gedelegeerd wordt; het strookt namelijk niet met de avg bijvoorbeeld om alle personeel de diploma’s op te vragen? Wat is de rol van de tandarts niet-praktijkhouder bij taakdelegatie?
Hier lopen de Wkkgz en de Wet BIG door elkaar. Op grond van de Wkkgz heeft de zorgaanbieder (lees praktijkhouder) een vergewisplicht. Dat betekent dat de zorgaanbieder moet nagaan of de in de praktijk werkzame zorgverleners geschikt zijn om zorg te verlenen. Dat doe je, onder andere, door diploma’s na te gaan of referenties in te winnen. Op het moment dat een zorgaanbieder besluit taakdelegatie onderdeel van het zorgproces te maken, komt de Wet BIG om de hoek kijken. Het is de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieder om ervoor te zorgen dat aan de eisen van de Wet BIG wordt voldaan.
Een zzp’er is als regel niet ook de praktijkhouder, maar kan wel door de praktijkhouder betrokken worden bij taakdelegatie. Het is belangrijk dat de zzp’er weet hoe de praktijkhouder dit ingericht heeft en of en zo ja welke taken/verantwoordelijkheden de praktijkhouder weggelegd ziet voor de zzp’er.
Bij wie ligt de verantwoordelijkheid voor taakdelegatie wanneer de praktijkhouder geen tandarts is?
Een praktijkhouder, tandarts of niet, is zorgaanbieder op grond van de Wkkgz en heeft de plicht te borgen dat er in de praktijk ‘goede zorg’ wordt geleverd door zorgverleners die handelen met inachtneming van de voor hen geldende professionele standaard. De zorgaanbieder moet het zorgproces zodanig inrichten dat opdrachten voor het uitvoeren van voorbehouden handelingen worden verstrekt door BIG-geregistreerde tandartsen. Degene die de opdracht geeft neemt daarmee een (deel van de) verantwoordelijkheid op zich. Waaronder ook het houden van toezicht of het geven van aanwijzingen.
Wat betekent ‘eindverantwoordelijkheid’ juridisch?
Eindverantwoordelijkheid is geen juridisch begrip. Het gaat in feite om de bereidheid van iemand verantwoordelijkheid te dragen voor alle aan hem/haar toevertrouwde taken, inclusief de taken die in zijn/haar opdracht zijn uitgevoerd. Op dat moment is de opdrachtnemer verantwoordelijk en de opdrachtgever eindverantwoordelijk.
Waar ben je je als zzp'er wettelijk gezien verplicht om je van te vergewissen, moet je eventueel ook schriftelijk vastleggen als een mondhygiënist een extractie van een melkelement uitvoert?
Een mondhygiënist is niet zelfstandig bevoegd voor het extraheren van melkelementen. Het maakt niet uit of de opdrachtgever zzp’er of praktijkhouder is, de opdracht moet gegeven worden door een BIG-geregistreerd tandarts en uitgevoerd worden conform de eisen die de Wet BIG daaraan stelt: opdracht, bekwaamheid, toezicht/tussenkomst, aanwijzingen, informatie aan en toestemming van de patiënt. Volgens het Toetsingskader taakdelegatie in de mondzorg moet de opdracht per patiënt gegeven worden en vastgelegd worden in het dossier. De bekwaamheid van mondhygiënist die extraheert moet aantoonbaar zijn.
Wat moet je als tandarts-praktijkhouder regelen m.b.t. taakdelegatie?
Overzicht regelen m.b.t. taakdelegatie
Vragen over tandartsassistenten en preventieassistenten
Onder welke voorwaarden mag je als tandartsassistent voorbehouden handelingen uitvoeren?
Voorwaarden uitvoeren voorbehouden handelingen door tandartsassistenten
Welke handelingen kan een preventieassistent zelfstandig uitvoeren?
Overzicht handelingen preventieassistent
Is er verschil in bevoegdheden tussen tandartsassistenten en preventieassistenten?
Een preventieassistent is een tandartsassistent met aanvullende bekwaamheden. De bevoegdheden van tandartsassistenten en preventieassistenten zijn niet expliciet bij wet geregeld. Afhankelijk van de door tandartsassistent/preventieassistent uit te voeren (be)handeling(en), bepaalt de Wet BIG of er naast bekwaamheid ook nog andere eisen gelden.
Mag een tandartsassistent zelf controles uitvoeren?
Het uitvoeren van een controle is in de Wet BIG niet benoemd als een aan tandartsen voorbehouden handeling. Dat betekent niet dat aan het uitvoeren van een controle geen risico’s zijn verbonden. Het is aan de praktijkhouder om te bepalen of de tandartsassistent bekwaam genoeg is om controles uit te voeren.
Duidelijk aangeven wat je functie is en dat je in opdracht van de tandarts iets doet is uiteraard belangrijk, zoals bij het geven van anesthesie. Echter, moet een preventieassistent dat ook bij een gebitsreiniging doen?
De praktijkhouder moet borgen dat patiënten ‘goede zorg’ krijgen. De patiënt heeft er recht op te weten wie er aan de stoel staat en wie in zijn/haar mond werkt. Daar kun je op verschillende manieren invulling aan geven, waarbij het belangrijk is dat je altijd de manier kiest die tot de meeste transparantie leidt over het soort mondzorgverlener en zijn/haar naam. Een badge met naam en functie lijkt vanuit die optiek het meest adequaat.
Wanneer ben je als tandartsassistent bekwaam?
Bekwaamheid tandartsassistent vaststellen
Vragen over mondhygiënisten
Hebben alle mondhygiënisten dezelfde bevoegdheden?
Nee, op dit moment niet. Er zijn twee ‘typen’ mondhygiënisten actief: de geregistreerd-mondhygiënist en de (niet-geregistreerd) mondhygiënist.
- De geregistreerd-mondhygiënist is zelfstandig bevoegd voor 3 voorbehouden handelingen: het geven van anesthesie (per injectie), het behandelen van primaire cariës en het maken van röntgenfoto’s.
- De mondhygiënist is functioneel zelfstandig bevoegd voor twee voorbehouden handelingen: het geven van anesthesie (per injectie) en het behandelen van primaire cariës.
Kan een geregistreerd mondhygiënist na 1 juli 2025, als het experiment met de geregistreerd mondhygiënist eindigt, nog een tuchtklacht krijgen? Kan een geregistreerd mondhygiënist na 1 juli nog een tuchtklacht krijgen over handelen van voor 1 juli 2025?
Ja, dat kan. Uit de Wet BIG volgt dat het tuchtrecht ook blijft gelden na het eindigen van een tijdelijk experiment. Het gaat dan om handelen of nalaten dat heeft plaatsgevonden tijdens het bestaan van het tijdelijk register. Een klager kan tot een halfjaar na het opheffen van het tijdelijk register een klacht indienen tegen de geregistreerd mondhygiënist. Het tuchtcollege geeft alleen een oordeel over de vraag of de klacht gegrond is, maar kan geen maatregel opleggen.
Mag een vrijgevestigde mondhygiënist een patiënt van een praktijk zonder verwijzing aannemen?
Ja, dat mag. De mondhygiënist is vrij toegankelijk. Wél is het belangrijk dat de patiënt ervan op de hoogte wordt gesteld dat inschrijving bij een tandarts belangrijk is voor (be)handelingen waarvoor een mondhygiënist niet bevoegd is.
Is er verschil tussen delegeren van een tandarts voor anesthesie en voor een röntgenfoto maken (functionele bevoegdheid en taakdelegeren)?
Het antwoord is afhankelijk van de vraag aan wie de opdracht voor anesthesie of het maken van een röntgenfoto wordt gedelegeerd.
- Mondhygiënist: functioneel zelfstandig bevoegd voor het geven van anesthesie, niet zelfstandig bevoegd voor het maken van een röntgenfoto.
- Tandartsassistent: voor beide (be)handelingen niet zelfstandig bevoegd.
Als een mondhygiënist werkzaam is in de praktijk zonder dat de tandarts fysiek aanwezig is, en er is behoefte om anesthesie toe te dienen, volstaat dan een mondelinge opdracht van de tandarts, of is een schriftelijke opdracht vereist?
Hoewel de Wet BIG niet voorschrijft of de opdracht schriftelijk of mondeling gegeven moet worden, volgt uit het Toetsingskader Taakdelegatie in de mondzorg dat de opdracht schriftelijk per patiënt gegeven moet worden. De mondhygiënist mag niet overgaan tot het geven van anesthesie zonder opdracht van een BIG-geregistreerd tandarts.
Straks mag de mondhygiënist nog wel boren en vullen, maar in opdracht van de tandarts. Was het nu ook nodig dat de tandarts in het gebouw aanwezig is? Of hoeft dat na 1 juli niet?
Als op 1 juli aanstaande het experiment met de tijdelijke zelfstandige bevoegdheid van de geregistreerd-mondhygiënist stopt, dan verandert de bevoegdheid van tijdelijk zelfstandig bevoegd naar functioneel zelfstandig bevoegd. Dat betekent dat voor het behandelen van primaire cariës een opdracht van een BIG-geregistreerd tandarts vereist is, toezicht en tussenkomst niet.
Een tandarts delegeert een taak aan een mondhygiënist. Maakt het dan uit of je anaesthesie toedienen delegeert of een röntgenfoto maken delegeert?
Bekijk het antwoord van Joan van der Ven in het webinar over taakdelegatie
Is het nodig dat een tandarts aanwezig is in het pand bij het delegeren van de voorbehouden handeling boren en vullen van een gaatje?
Bekijk het antwoord van Joan van der Ven in het webinar over taakdelegatie
Kan een mondhygiënist wel als zzp’er werken, gezien het feit dat voor het uitvoeren van voorbehouden handelingen een tandarts nodig is?
Het uitvoeren van voorbehouden handelingen en de eisen die in dat kader gelden volgen uit de Wet BIG en daarop gebaseerde besluiten. Het zijn van zzp’er volgt uit wet- en regelgeving op het gebied van arbeidsrelaties. Beide wetten staan op zichzelf en kunnen complementair dan wel elkaar tegensprekend zijn.
Sinds 1 januari 2025 handhaaft de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid. Hoe die handhaving gaat uitpakken, staat nog te bezien. Maar je kunt wel van alles doen om de risico’s op naheffingen of zelfs boetes te verkleinen. Een van de mogelijkheden is het werken met een goedgekeurde modelovereenkomst.
Op de KNMT-website is een modelovereenkomst van opdracht-mondzorgpraktijk te vinden, die specifiek is bedoeld om afspraken tussen een praktijkhoudend tandarts en een zelfstandig werkende mondhygiënist of juist in omgekeerde rol, vast te leggen. De Belastingdienst heeft aangegeven alle lopende modelovereenkomsten te eerbiedigen tot eind 2029.
Vragen over buitenslands gediplomeerde tandartsen
Moet je patiënten erover inlichten dat een tandartsen zonder BIG-registratie heelkundige handelingen bij hem verricht? En hoe zit dat bij controles? Dient er een BIG-geregistreerde tandarts aanwezig te zijn voor toezicht?
Voorop staat dat een persoon zonder BIG-registratie zich géén tandarts mag noemen. Daarnaast geldt dat een persoon zonder BIG-registratie niet zelfstandig bevoegd is. Dat betekent dat voor het uitvoeren van alle voorbehouden handelingen, dus niet alleen heelkundige handelingen, de eisen van de Wet BIG van toepassing zijn. Bij de vorige vraag is al aangegeven dat het uitvoeren van een controle geen voorbehouden handeling is, maar dat het niet zonder risico is. Ook hier geldt dat de praktijkhouder bepaalt of hij de houder van het buitenlandse diploma voldoende bekwaam acht of niet. De patiënt moet in geval van het in opdracht uitvoeren van een voorbehouden handelingen altijd geïnformeerd worden en toestemming geven. Vanuit het oogpunt van goede zorg (Wkkgz) is het aan te raden dat de patiënt altijd weet wie er aan de stoel staat en wie er in zijn/haar mond werkt.
Welke voorbehouden handelingen mag een buitenlandse tandarts die nog geen BIG - registratie NIET uitvoeren na delegatie?
Voorop staat dat een persoon zonder BIG-registratie zich géén tandarts mag noemen. Daarnaast geldt dat een persoon zonder BIG-registratie niet zelfstandig bevoegd is voor de in de Wet BIG genoemde en aan de tandarts voorbehouden handelingen. Een overzicht daarvan is tijdens het webinar gepresenteerd. Andersoortige voorbehouden handelingen zijn er niet, nu deze niet binnen het deskundigheidsgebied van een tandarts vallen.
Overige vragen
Is het verplicht dat een medewerker aan wie taken worden gedelegeerd worden naam en functie op zijn/haar kleding heeft staan?
De praktijkhouder moet borgen dat patiënten ‘goede zorg’ krijgen. De patiënt heeft er recht op te weten wie er aan de stoel staat en wie in zijn/haar mond werkt. Daar kun je op verschillende manieren invulling aan geven, waarbij het belangrijk is dat je altijd de manier kiest die tot de meeste transparantie leidt over het soort mondzorgverlener en zijn/haar naam. Een badge met naam en functie lijkt vanuit die optiek het meest adequaat.
Meer weten? Al onze handige hulpmiddelen vind je op knmt.nl/taakdelegatie
