facebook

Gunstbetoon

Gunstbetoon rondom medische hulpmiddelen en geneesmiddelen is bij wet verboden. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet toe op de naleving van de regels. Hoe zit het precies?

Wat is gunstbetoon?

Gunstbetoon is het aannemen of accepteren van geld, diensten of goederen met de bedoeling de verkoop van een medisch hulpmiddel of geneesmiddel te bevorderen. De bepaling is wederkerig: wat een verstrekker niet mag aanbieden, mag een ontvanger niet aannemen. 

Interactie tussen een leverancier en tandarts (of tandarts-specialist) is toegestaan als het leidt tot het veiliger toepassen van medische hulpmiddelen of geneesmiddelen. Het mag de keuze voor een medisch hulpmiddel of geneesmiddel niet ongewenst beïnvloeden. De keuze voor een bepaald medisch hulpmiddel of geneesmiddel mag niet gebaseerd zijn op een andere reden dan het gezondheidsbelang van de patiënt. 

Wat wordt verstaan onder medische hulpmiddelen?

Een medisch hulpmiddel is elk instrument, toestel of apparaat, elke stof of elk ander artikel dat door de fabrikant bestemd is om bij de mens te worden gebruikt om ziektes of handicaps op te sporen, te behandelen of te verlichten, of om ziektes te voorkomen.

Binnen de tandartspraktijk is het toepassingsgebied erg ruim: van röntgenapparatuur tot injectienaald, van implantaat tot desinfectiemiddel en van vulmateriaal tot aan handschoenen. De VGT (Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in de Tandheelkundige branche) gebruikt een vrije vertaling: alles wat gebruikt wordt voor de behandeling van een patiënt of de diagnose van een ziekte.

Hoe zit het met geneesmiddelen?

Het verbod op gunstbetoon geldt behalve voor hulpmiddelensector ook voor geneesmiddelen. De keuze voor een medicijn mag niet gebaseerd zijn op een andere reden dan het gezondheidsbelang van de patiënt. Tandartsen kunnen geneesmiddelen voorschrijven maar dienen ze ook toe in de praktijk. Denk bijvoorbeeld aan het toedienen van anesthesievloeistof en fluoriden en het voorschrijven van pijnstillers en antibiotica.

Gunstbetoon binnen de geneesmiddelensector is een vorm van geneesmiddelenreclame.  Een voorbeeld van geneesmiddelenreclame zijn reclamefolders in de wachtkamer van de tandarts. Daarnaast organiseren geneesmiddelenfabrikanten nascholingen en congressen, waarbij tandartsen op kosten en uitnodiging van de farmaceutische industrie worden uitgenodigd. Dat is goed zolang het leidt tot veiliger voorschrijven van geneesmiddelen maar het mag het voorschrijfgedrag niet ongewenst beïnvloeden.

Wat mag je als tandarts(specialist) wel of niet?

Interactie tussen een leverancier van medische hulpmiddelen of geneesmiddelen en een tandarts(specialist) is dus toegestaan als het leidt tot het veiliger toepassen daarvan. Het mag de keuze voor een medisch hulpmiddel of geneesmiddel niet ongewenst beïnvloeden. 

  1. Mag ik als tandarts medische hulpmiddelen met korting afnemen?
    Ja. Kortingen en bonussen die betrekking hebben op de inkoop van medische hulpmiddelen vallen buiten het verbod op gunstbetoon. 
  2. Mag ik als tandarts een geschenk aannemen van een leverancier?
    Ja. Het aannemen van branchegerelateerde geschenken is uitgezonderd van het verbod zolang het geschenk maximaal €50,- (marktwaarde) kost. Per jaar mag je opgeteld van al je leveranciers maximaal €150,- aan geschenken ontvangen. 
  3. Mag ik als tandarts nog diensten verrichten voor een fabrikant of leverancier, bijvoorbeeld spreken op een bijeenkomst?
    Ja, onder voorwaarden. Je moet schriftelijk vastleggen wat je precies doet voor de leverancier of fabrikant. Je doet dat in een zogenaamde dienstverleningsovereenkomst. Daar moet in elk geval in staan de inhoud, aard, duur en omvang van de dienst; het daarmee te bereiken resultaat en/of doel en de vergoeding voor de dienst en vergoeding van eventuele onkosten. De beloning moet in redelijke verhouding moet staan tot de geleverde tegenprestatie.
  4. Wat gebeurt er als een tandarts het verbod op gunstbetoon overtreedt?
    Het overtreden van het verbod op gunstbetoon kan beboet worden. Deze boete kan worden opgelegd aan zowel de leverancier van het medische hulpmiddel of geneesmiddel als aan de tandarts of praktijk die een onaanvaardbare vorm van gunstbetoon accepteert. De IGJ houdt toezicht op naleving van de regels rond gunstbetoon.
  5. Mag ik op verzoek van een fabrikant of leverancier reclamemateriaal in de wachtkamer leggen?
    Nee, dat is niet toegestaan.
  6. Een fabrikant biedt me proefmonsters aan van tandpasta, plakverklikkers, ragers etcetera. Mag ik die in de wachtkamer leggen?
    Ja, dat mag. Bij voorkeur wordt dit verstrekt in het rechtstreeks contact met de patiënt. Bijvoorbeeld wanneer de patiënt vraagt naar een minder scherpe tandpasta of wanneer je als tandarts de patiënt adviseert ragers te gaan gebruiken.
  7. Mag ik ingaan op een uitnodiging van een geneesmiddelenfabrikanten voor nascholing of een congres, als dat op kosten en uitnodiging van de farmaceutische industrie is?
    Ja, onder voorwaarden mag dat. De vergoeding moet beperkt blijven tot wat strikt noodzakelijk is om aan de bijeenkomst of manifestatie deel te nemen. Belangrijk is onder andere de balans tussen wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke programmaonderdelen (hoofddoel bijeenkomst). En er moet sprake zijn van een passende locatie; snoepreisjes zijn bijvoorbeeld niet toegestaan.
  8. Wat zijn medische hulpmiddelen precies?
    Een medisch hulpmiddel is elk instrument, toestel of apparaat, elke stof of elk ander artikel dat door de fabrikant bestemd is om bij de mens te worden gebruikt om ziektes of handicaps op te sporen, te behandelen of te verlichten, of om ziektes te voorkomen. Binnen de tandartspraktijk is het toepassingsgebied erg ruim: van röntgenapparatuur tot injectienaald, van implantaat tot desinfectiemiddel en van vulmateriaal tot aan handschoenen. De VGT (Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in de Tandheelkundige branche) gebruikt een vrije vertaling: alles wat gebruikt wordt voor de behandeling van een patiënt of de diagnose van een ziekte. 

Voor meer advies bij de vraag: Hoe blijf ik onafhankelijk?