Er moeten meer kinderen naar de tandarts. Wat doen de zorgverzekeraars?

Nederland heeft zo’n beetje de beste mondzorg ter wereld, maar toch bezoekt om en nabij een half miljoen kinderen de tandarts niet. Iets wat inmiddels tot in politiek Den Haag is doorgedrongen: minister Bruno Bruins voor Medische Zorg schreef in oktober 2019 een brief aan de Tweede Kamer over dit onderwerp. Hierin meldde hij dat hij het gesprek met zorgverzekeraars is aangegaan hoe zij ouders van kinderen die niet naar de tandarts gaan, erover kunnen informeren dat mondzorg tot achttien jaar in de basisverzekering zit. Dit om te bereiken dat die kinderen de tandarts gaan bezoeken.

Een inventarisatie van het NT onder negen grote en kleinere zorgverzekeraars leert dat die initiatieven ontwikkelen die kinderen en hun ouders ertoe moeten bewegen naar de tandarts te gaan. Ook zijn er initiatieven die het belang van een goede mondgezondheid bij ouders en kinderen onder de aandacht brengen. Vaak werden de initiatieven al geruime tijd voor de minister zijn brief stuurde, genomen. De verschillende initiatieven variëren van het gericht aanschrijven van ouders tot en met samenwerkingsprojecten tussen zorgverzekeraars, tandartsen, gemeenten, GGD’en en consultatiebureaus.

Het wellicht bekendste initiatief – het trok veel aandacht van de media – is dat van DSW. Deze zorgverzekeraar schreef in 2018 als pilot zo’n 300 bij DSW verzekerde ouders aan van kinderen die volgens de declaratiegegevens de tandarts niet bezoeken. Zij werden gewezen op het feit dat de mondzorg voor hun kind in het basispakket zit en dat voor die zorg dus niet betaald hoeft te worden. De actie had effect, ongeveer de helft van de aangeschreven kinderen bezocht alsnog de tandarts.

Toen andere zorgverzekeraars op dit positieve effect gewezen werden en hen werd verzocht iets vergelijkbaars te doen, wezen die op de privacywetgeving: ze meenden dat een zorgverzekeraar ouders niet op basis van hun zorgconsumptie persoonlijk mag aanschrijven. Daarop verschafte de Autoriteit Persoonsgegevens helderheid: een verzekeraar mag binnen het contract met een verzekerde deze erover informeren dat er geen kosten verbonden zijn aan het tandartsbezoek van hun kind.

Inmiddels hebben andere zorgverzekeraars aangegeven net als DSW ouders gericht te gaan aanschrijven om met hun kind naar de tandarts te gaan. CZ had eerder al  de daad bij het woord gevoegd: in samenwerking met de gemeente Heerlen en lokale KNMT-leden is een brief gestuurd aan ouders wiens kind niet bij de tandarts was geweest. Het resultaat hiervan is nog niet bekend.

Nader onderzoek

Het bepalen van de effecten van deze initiatieven is sowieso lastig. Zo is het bijvoorbeeld de vraag of de juiste kinderen en ouders worden bereikt. Volgens minister Bruins is er daarom nader onderzoek nodig om te bezien hoe bepaalde groepen het meest adequaat kunnen worden benaderd en of er lokaal en regionaal verschillende benaderingen nodig zijn.

Van harte toegejuicht door de KNMT

De KNMT heeft nooit onder stoelen of banken gestoken het van groot belang te vinden dat alle kinderen in Nederland naar de tandarts gaan en dat er voldoende aandacht is voor een goede mondgezondheid voor de jeugd. Initiatieven van zorgverzekeraars om dit te bevorderen, worden dan ook van harte toegejuicht. Niet voor niets neemt de KNMT deel aan de ‘Ronde Tafel Mondzorg Jeugd’, een initiatief van Zorginstituut Nederland. Zelf initieert de KNMT ook regelmatig acties om 'best practices' te laten zien en te helpen bij het tot stand brengen van lokale samenwerking. 

Initiatieven uit de mondzorg van en voor kinderen

Overzicht zorgverzekeraars en mondzorg voor de jeugd

VGZ

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Heeft recent een mailing gestuurd aan verzekerden tot achttien jaar om deze te informeren over de vergoeding van tandheelkundige zorg vanuit de basisverzekering.
• Maakt afspraken met instellingen voor jeugdtandverzorging die zich richten op kwetsbare doelgroepen en die bijvoorbeeld kinderen van school halen om naar de tandarts te gaan.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Vergoedt extra tandheelkundige preventie-activiteiten die vanuit Gewoon Gaaf, Gigagaaf of Hou je mond Gezond worden aanbevolen en uitgevoerd.
• Probeert de resultaten van deze preventieve programma’s op middellange termijn inzichtelijk te maken, aangezien de methodiek bij Gewoon Gaaf alleen op lange termijn is bewezen.

CZ

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Stuurt ouders van elk kind dat twee jaar oud wordt een doosje met een tandenborstel, tandpasta en een kaartje dat tandartsbezoek kosteloos is voor kinderen.
• Besteedt in CZ magazine aandacht aan mondzorg voor kinderen, in het bijzonder aan Gewoon Gaaf en dat tandartsbezoek kosteloos is voor kinderen.
• Hield een themaserie op haar social media-kanalen.
• Heeft in Heerlen in samenwerking met de gemeente, GGD en lokale KNMT-leden een brief gestuurd aan ouders van kinderen die niet naar de tandarts gaan.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Ondersteunt de methode Gewoon Gaaf door een overeenkomst. CZ biedt hierbij 105 procent van het maximumtarief voor preventie en zet geen limitering op prestaties.
• Biedt praktijken die deelnemen aan Gewoon Gaaf een avond aan om elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Ook zijn er sprekers uit het veld.

Zilveren Kruis

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Informeert via de website, een nieuwsbrief, de social media-kanalen en telefonisch ouders over de noodzaak om met het kind naar de tandarts te gaan en het feit dat dit opgenomen is in de basisverzekering.
• Bekijkt de mogelijkheid om ouders gericht aan te schrijven op basis van declaratiegegevens.
• Heeft onderzocht in welke regio’s kinderen niet naar de tandarts gingen en heeft hiervoor landelijke publiciteit gezocht.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Vergoedt de zorg van tandartsen die volgens Gewoon Gaaf werken.

Menzis

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Stuurt verzekerden zes maanden na de geboorte van hun kind een brief met een tandenborstel en folder over het belang van goede mondzorg en controles bij (jonge) kinderen.
• Stuurt verzekerden van wie het kind negen jaar wordt een brief met informatie over de vergoedingen van orthodontie. Hierin staat ook dat de meeste tandartskosten onder de basisverzekering vallen. Deze brief ontvangen verzekerden nogmaals als het kind tien jaar wordt.
• Wacht op formele duiding van Autoriteit Persoonsgegevens over het aanschrijven van verzekerden op basis van declaratiegegevens. Menzis zal vervolgens kijken hoe de betreffende doelgroep het best kan worden bereikt. Update juli 2020: Menzis schrijft verzekerden aan in Groningen en Arnhem

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Zoekt samenwerking met partners in de regio, zoals met consultatiebureaus en het onderwijs om kinderen in de verschillende leeftijdsgroepen te bereiken.
• Vergoedt het werken van tandartsen als zij de Gewoon Gaaf-aanpak toepassen.

Zorg en zekerheid

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Heeft het project ‘ZZuinig op je tanden’ opgezet, gericht op de verzekerden van zes jaar en hun ouders. In de begeleidende brief worden de ouders geadviseerd om twee keer per jaar met hun kind voor een gebitscontrole naar de tandarts te gaan.
• Is recent gestart met een campagne – in samenwerking met de gemeente Leiden en de GGD Zuid-Holland – om ouders te stimuleren hun kind vanaf twee jaar mee te nemen naar de tandarts.
• In het verzekerdenblad ‘GeZZond’ staan regelmatig informatie en tips gericht op de mondverzorging en het belang van de mondgezondheid.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Heeft regelmatig contact met tandartsen uit de regio om elkaar te informeren en mogelijke zorgpunten met elkaar te bespreken. Als er extra inspanningen nodig zijn, dan gebeurt dit op advies van deze tandartsen.

DSW

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Heeft in 2018 een brief gestuurd – bij wijze van pilot - naar de ouders van circa driehonderd kinderen in Schiedam om hen te informeren dat tandheelkundige hulp tot achttien jaar kosteloos is.
• Het experiment met het aanschrijven van de ouders zal voor 2020 worden uitgebreid met de gemeenten Vlaardingen en Maassluis.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Sponsort een praktijk die is gespecialiseerd in de behandeling van jeugdigen.

ONVZ

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Indien de Autoriteit Persoons-gegevens dit toelaat, wil ONVZ verzekerden op basis van declaratiedata gaan aanschrijven over het feit dat mondzorg voor kinderen in het basispakket zit. Zo niet, dan zullen verzekerden daarover op een andere manier worden geïnformeerd.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Vergoedt de zorg van tandartsen die volgen Gewoon Gaaf werken.

ASR

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Informeert verzekerden er via website en polisvoorwaarden over dat de kosten voor een tandartsbezoek voor kinderen tot achttien jaar volledig worden vergoed vanuit de basisverzekering.
• Gaat het belang van tandartsbezoek van kinderen meer benadrukken op een centrale plek in de polisvoorwaarden.
• Gaat expliciet aangeven dat bijna alle tandartskosten voor kinderen vrijgesteld zijn van het eigen risico.
• Gaat het onderwerp extra aandacht geven in de reguliere communicatiemiddelen, zoals themablogs en nieuwsbrief.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Onderzoekt aan welke aanvullende initiatieven ze zich wil verbinden om de jeugdmondgezondheid te bevorderen.

ENO

Acties om zo veel mogelijk kinderen naar de tandarts te krijgen

• Communiceert via de website, wachtkamerschermen en social media dat mondzorg tot achttien jaar kosteloos is.
• Is verbonden aan het project Jeugdtandzorg Deventer, met als doelen de kwaliteit van tandheelkundige zorg voor kinderen en jeugdigen in de regio te verbeteren door gespecialiseerde zorg dichtbij huis aan te bieden, en tegelijk te voorkomen dat kinderen en jeugdigen in de regio geen tandheelkundige zorg ontvangen als gevolg van vermijding van tandartsbezoek.

Verdere acties om de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen

• Heeft een scholenproject opgezet, bestaande uit een themaweek rondom de mond voor kinderen van vier tot zes jaar.

De KNMT steunt momenteel meerdere projecten om het tandartsbezoek en de mondgezondheid van de jeugd te bevorderen. Voorbeelden hiervan zijn Gewoon Gaaf, Hou je Mond Gezond, GigaGaaf en Toothcamp.

Tekst: Karel Gosselink // Beeld: Shutterstock